Wojsko Polskie u boku Armii Czerwonej

Po opuszczeniu Związku Sowieckiego przez armię generała Andersa i przejściu do Iranu komuniści polscy w ZSRR założyli Związek Patriotów Polskich (ZPP). Wystąpił on z wnioskiem do Józefa Stalina o powołanie oddziałów polskich u boku Armii Czerwonej. 8 maja 1943 roku oficjalnie Stalin wyraził na to zgodę.

Wojsko Polskie u boku Armii Czerwonej

Na podstawie umowy podpisanej ze Stalinem w maju 1943 roku zaczęto formować 1 Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki w Sielcach nad Oką. Weszła ona do działań wojennych w składzie 33 Armii wojsk radzieckich na Smoleńszczyźnie. Największą bitwą na szlaku bojowym tej dywizji była bitwa pod Lenino w dniach 12 – 13 października 1943 roku. W czasie tej bitwy Dywizja straciła około 3 tysięcy żołnierzy.

1 Armia Wojska Polskiego

1 ArmiaWojska Polskiego została utworzona w 1944 roku z oddziałów formowanych od marca 1944 roku. Weszła ona do działań wojennych w chwili rozpoczęcia wyzwalania ziem polskich w połowie lipca 1944 roku. Liczyła ona około 80 tysięcy żołnierzy. Pod względem operacyjnym podlegała dowództwu 1 Frontu Białoruskiego. Przeprawiła się przez Wisłę pod Dęblinem i Puławami, walczyła na przyczółku magnuszewskim, a brygada pancerna stoczyła bitwę pancerną pod Studzienkami.

1 Armia Wojska Polskiego wyzwalała prawą stronę Warszawy Pragę i podjęła „nieudaną” próbę pomocy dla Powstania Warszawskiego. W październiku 1944 roku 1 AWP wzięła udział w walkach w okolicach Jabłonny, później walczyła w ofensywie zimowej 1945 roku. Uczestniczyła w operacji warszawskiej na skutek której 17 stycznia 1945 roku wyzwolono Warszawę. Brała udział w walkach na Wale Pomorskim, wyzwalała Gdańsk, Kołobrzeg, broniła wybrzeża bałtyckiego od Kołobrzegu do Szczecina. Wzięła udział w operacji berlińskiej i zakończyła swój szlak bojowy na linii rzeki Łaby.

2 Armia Wojska Polskiego

2 Armię Wojska Polskiego skierowano do walk wiosną 1945 roku do walki skierowano armię utworzoną na terenach wyzwolonej Polski. Liczebnie dorównywała 1 AWP. W skład 2 AWP weszły silniejsze jednostki pancerne – 1 Korpus Pancerny. Brała udział w operacji berlińskiej; wzięła udział w wyzwalaniu Pragi, swój szlak bojowy zakończyła na jej przedmieściach.