Fortyfikacje na terenie Polski

Fortyfikacje na terenie Polski

W czasie pomiędzy I a II Wojną Światową a także podczas wojny w latach 1939-1945 to czas wzmożonej budowy fortyfikacji na terenach obecnej jak i przedwojennej Polski. Tym razem dominowały obszary warowne z umocnionymi punktami obronnymi. Fortyfikacje budowało samo odrodzone państwo polskie wzdłuż swoich granic, ustalonych w wyniku działań politycznych i zbrojnych, a nie w oparciu o naturalne granice geograficzne.

Jednak także pozostałe państwa regionu, zwłaszcza Niemcy, zrealizowały linie obronne na swoich nowych pograniczach, zabezpieczając strategiczne kierunki ewentualnego natarcia wojsk polskich (w przypadku wojny na dwa fronty) a zapewne i sowieckich. Po kolejnym rozbiorze Polski pomiędzy III Rzeszę i Związek Sowiecki w roku 1939 Rosjanie przystąpili do budowy linii fortyfikacji wzdłuż nowej granicy. Z kolei Niemcy budowali w Prusach Wschodnich i w Polsce ośrodki dowodzenia i bazy wypadowe na użytek planowanej inwazji na Sowiety w latach 1940-41 a następnie w wyniku niepomyślnego przebiegu wojny przystąpili do fortyfikowania strategicznych obszarów na linii spodziewanego natarcia radzieckiego oraz przekształcili szereg miast w twierdze.

Ważniejsze obiekty z tego okresu przedstawimy poniżej, pogrupowane zgodnie z ich pochodzeniem:

Polska lata 1919-1939: Obszar Warowny Hel, Obszar Warowny Śląsk, punkt umocniony Westerplatte w Gdańsku, pozycje Mława i Wizna, przeróbka twierdzy Modlin, dziesiątki mniejszych pozycji obronnych na ówczesnych zachodnich i północnych rubieżach kraju.

Związek Sowiecki lata 1940-41: Tak zwana „Linia Mołotowa” to w założeniu linia obronna wzdłuż całej ówczesnej granicy sowiecko-niemieckiej, od wybrzeża litewskiego po granicę Rumuńską w Karpatach. W praktyce na terenie Polski częściowo zbudowano odcinki od Augustowa po Przemyśl, stanowiących sześć rejonów umocnionych: Grodzieński, Osowiecki, Zambrowski, Brzeski, Rawsko-Ruski, Przemyski.

Niemcy w latach 1928-1945 budowały: Mazurska Pozycja Graniczna, Łuk Odry-Warty (MRU), Pozycja Pomorska (Wał Pomorski), Giżycki Rejon Umocniony , Pozycja Odrzańska na linii Wrocław- Ścinawa - Głogów – Nowa Sól – Leśna Góra - Zielona Góra, Trójkąt Lidzbarski w Prusach Wschodnich, kwatery wojenne: Zespół Wilczego Szańca w okolicach Kętrzyna, Kompleks Riese w Górach Sowich, Pozycja Środek (Anlage Mitte) k. Tomaszowa Mazowieckiego, Pozycja Południowa k. Strzyżowa. Fortyfikowane w 1944 i 1945 miasta-twierdze: Kołobrzeg, Wrocław, Poznań, Gdynia.