Kijowski rejon umocniony

Kijowski rejon umocniony

Kijów w 1941 roku był osłaniany przez pas umocnień stałych o długości około 55 km, wybudowanych jeszcze w okresie przedwojennym. Swoimi skrzydłami rejon umocniony opierał się o rzekę Dniepr. Przedni skraj fortyfikacji znajdował się w odległości 25-30 km od miasta, na północnym zachodzie i zachodzie biegł wschodnim brzegiem rzeczki Lipień. Miała ona szerokość tylko 10-15 m i głębokość 1,5-2 m, dlatego nie stanowiła specjalnej przeszkody dla piechoty.

Jednak ze względu na błotniste brzegi była nie do pokonania przez czołgi i samochody. W1940 roku fortyfikacje Kijowskiego Rejonu Umocnionego w wyniku błędnych decyzji zostały rozbrojone i zakonserwowane. Dopiero w momencie wybuchu wojny rozpoczęto pośpiesznie doprowadzać je do stanu gotowości bojowej. Betonowe fortyfikacje miały stanowić 1 linię obrony Kijowa. We wszystkich schronach bojowych ustawiono ponownie km-y, a w niektórych nawet działa. Równolegle rozpoczęto prace nad przygotowaniem pozycji obronnych dla wojsk polowych.

Budowano transzeje i okopy, stanowiska ogniowe dla dział i moździerzy. Dużą uwagę zwrócono na budowę rowów i innych przeszkód przeciwczołgowych. Do prac fortyfikacyjnych skierowano ludność cywilną. Według danych radzieckich od 3 do 6 lipca uczestniczyło w nich około 160 tysięcy ludzi. Dzięki tym działaniom udało się zwiększyć głębokość 1 linii obronnej do 10 kilometrów. W sumie znajdowało się tutaj 750 schronów bojowych, około 30 km rowów przeciwczołgowych, do 300 km zasieków z drutu kolczastego, ustawiono ponadto 100 tys. min przeciwczołgowych i przeciwpiechotnych.

Bliżej miasta przebiegała druga linia obrony o długości około 40 km i głębokości 2-3 km. Podstawowym typem umocnień obronnych były tu drewniano-ziemne schrony bojowe. W przypadku przerwania obu wspomnianych linii obronnych opracowano plan walki wewnątrz miasta w oparciu o przystosowane do obrony budynki, system zapór i barykad. W końcu lipca 1941 roku na pozycjach Kijowskiego Rejonu Umocnionego znajdowało się około 40 tys. żołnierzy i oficerów, 29 czołgów, 288 dział i 148 moździerzy.

Betonowe schrony bojowe obsadzali żołnierze samodzielnych batalionów ckm, fortyfikacje polowe natomiast żołnierze m.in. 147, 206 Dywizji Piechoty, 2 i 3 BPow-Des, 4 pułku zmotoryzowanego NKWD. Działania piechoty miały wspierać: 344 i 377pułk artylerii haubic, 45, 538 i 555 dywizjony artylerii przeciw pancernej. Do walki skierowano również słuchaczy 1 i 2 Kijowskiej Szkoły Artylerii. Na 2 linii obrony stanowiska zajęły także oddziały pospolitego ruszenia, rekrutowane z mieszkańców Kijowa.

Obronę powietrzną Kijowa zapewnić miała 36 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego, 3 DArt Plot i inne pododdziały artylerii przeciw lotniczej. W sumie dysponowały one 110 samolotami myśliwskimi, ponad 300 działami przeciw lotniczymi, ponad 120 km-ami przeciwlotniczymi , 96 reflektorami i 81 balonami zaporowymi.