Linia Stalina

Linia Stalina

Pierwsze prace nad umocnieniem wzdłuż granicy państwowej Rosja Sowiecka rozpoczęła jeszcze w l929 roku. Postanowiono wybudować system rejonów umocnionych, zamykając najważniejsze kierunki operacyjne, prowadzące w głąb kraju. Do 1935 roku powstała linia żelbetowych bunkrów, rozmieszczonych na głębokości od 1 do 2 km. Jednak system umocnień nie był zbyt nowoczesny podstawowym typem schronu bojowego było gniazdo km-u, zdecydowana większość bunkrów nie zapewniała ochrony przed pociskami kal. 150 mm.

W latach 1927-37 na granicy zachodniej ZSRR w ramach tzw. "Linii Stalina" zbudowano 13 rejonów umocnionych, z których każdy miał długość 48-140 km i głębokość od 1 do 2 km. Podstawową wadą tych umocnień było to, że były one wyposażone w 90% w broń maszynową, zaś zaledwie 10% obiektów miało wyposażenie artyleryjskie. W latach 1938-39 rozpoczęto budowę dalszych 8 rejonów umocnionych wyposażonych w 28 punktów oporu.

W 1938 roku postanowiono rozpocząć modernizacje niektórych rejonów umocnionych, m.in. wyposażając je w nowe rodzaje broni. Wkrótce jednak prace przerwano, ponieważ zdecydowano się zamienić cały system umocnień nadgranicznych. Nie wybudowano jednak nowych fortyfikacji, gdyż w rezultacie agresji na Polskę we wrześniu 1939 roku zmienił się przebieg zachodniej granicy Rosji
.
Rząd radziecki podjął decyzję o wybudowaniu rejonów umocnionych wzdłuż nowej granicy oprócz lini Stalina także sistrzaną linię Mołotowa. Stare fortyfikacje, gdyby utrzymywać je w gotowości bojowej, mogły w 1941 roku okazać się cennym oparciem dla prowadzących działania obronne radzieckich armii polowych. Jednak ludowy komisariat obrony zdecydował się na ich zakonserwowanie dużą część zamontowanych w nich dział i km-ów przewieziono do nowych rejonów umocnionych.

O stare bunkry nie troszczono się zbytnio. Inspekcja ludowego komisariatu obrony, przeprowadzona wiosną 1941 roku, wykazała, że wiele z nich było zanieczyszczonych lub nawet zawalonych ziemią. W niektórych bunkrach miejscowe kołchozy urządziły magazyny płodów rolnych! W pamiętnikach marszałka ZSRR Iwana Bagramiana można znaleźć następujące słowa: "Po wybuchu wojny zaczęliśmy stare rejony umocnione pospiesznie doprowadzać do stanu gotowości bojowej. Ale nie zdążyliśmy. Nie zdążyliśmy już zgrać systemu ognia dział i karabinów maszynowych. Na przykład w rejonie umocnionym Nowogrodu Wołyńskiego sektor południowy był niemal zupełnie rozbrojony i nie przygotowany do obrony. Tu właśnie związki pancerne nieprzyjaciela z marszu dokonały wyłomu, przez który podążyły na wschód”.

Tagi: historia II wojny światowej, linia Stalina, 2 wojna światowa,