Budowa umocnień na zachodniej granicy Rosji

Budowa umocnień na zachodniej granicy Rosji

Zagrożenie ze strony Niemiec spowodowało rozpoczęcie w rejonie nadgranicznym, zakrojonych na szeroką skalę prac fortyfikacyjnych, by zabezpieczyć zachodnią granicę ZSRS. W związku z tym, że dotychczasowe działania wojenne wykazały małą skuteczność wybudowanych w Europie umocnień. Główny Zarząd Wojskowo-Inżynieryjny Armii Czerwonej opracował własny system budowy rejonów umocnionych. Ich zadaniem miało być niszczenie przeciwnika ogniem jeszcze przed przednim brzegiem głównego pasa obrony, w przypadku wbicia się weń nieprzyjaciela klinem, wojska mogły go stąd wyprzeć zorganizowanym ze skrzydła przeciwuderzeniem. Poza tym rejony umocnione miały osłaniać ważniejsze kierunki operacyjne i tworzyć rubieże obronne dla rozwijających się do działań wojsk.

Podstawę budowanych od jesieni 1940 roku w pasie nadgranicznych rejonów umocnionych stanowiły węzły obrony, z systemem okrężnych zapór przeciwczołgowych i przeciw piechocie, usytuowanych na wszystkich ważniejszych kierunkach. Od lutego 1941 roku zgodnie z dyrektywą Ludowego Komisarza Obrony zwiększono głębokość rejonów do 30-50 kilometrów w zależności od głębokości pasa przesłaniania, a także grubość ścian budowanych betonowych schronów bojowych. Wiosną 1941 roku zwielokrotniono ilość środków pieniężnych i siły roboczej na budowę nadgranicznych umocnień i prace w związku z tym nabrały jeszcze szybszego tempa.

Cała zachodnia granica Związku Radzieckiego, licząca 4500 kilometrów długości, podzielona została na 138 odcinków budowy. Codziennie pracowało na budowach urządzeń obronnych: W Okręgu Nadbałtyckim – 57 788 ludzi, w Okręgu Zachodnim (poprzednio Białoruskim) – 34 930 i w Okręgu Kijowskim – 43 006. Wzdłuż całej granicy łącznie budowano około 2500 betonowych schronów bojowych.

Rejony umocnione składały się z głównego pasa umocnień z fortyfikacjami typu stałego, który tworzyły węzły obrony o szerokości od 6 do 10 kilometrów i o głębokości od 5 do 10 kilometrów. Składały się one z 3-5 punktów oporu, z których każdy dysponował 15, a nawet 20 betonowymi schronami bojowymi. Szczególną uwagę zwrócono na obronę przeciwpancerną. Schrony bojowe, przewidziane dla armat przeciwpancernych, stanowić miały do 46 procent ogólnej liczby budowanych obiektów. Przy ich budowie stosowano nowe, doskonalsze pancerze, zapewniające załodze pełną ochronę i hermetyczność.