Krążownik HMS Ajax

Krążownik HMS Ajax

HMS Ajax to jeden z pięciu okrętów klasy Leander budowanych w latach 1930-1935. Pozostałe to: Leander, Achilles, Orion i Neptune. Okręty te były bardzo udaną klasą. Przy swojej małej wyporności miały dużą prędkość (ponad 32 w), dość silne uzbrojenie, oraz duży zasięg pływania. Wszystkie pięć jednostek brało bardzo aktywny udział w czasie II wojny światowej. Wielokrotnie modernizowane przetrwały całą wojnę, za wyjątkiem Neptune, który wszedł na minę koło Trypolisu i zatonął.



Już w pierwszych dniach wojny HMS Ajax odniósł swój pierwszy sukces, zatapiając niemiecki statek Olinda i dzień potem statek Carl Fritzen u wybrzeży Ameryki Południowej. W grudniu 1939 roku został przydzielony do zespołu komandora H. H. Harwooda. Razem z krążownikami Achilles, Exeter i Cumberland tworzyli zespół Force G. Biorąc udział w poszukiwaniu niemieckiego pancernika kieszonkowego Admirał Graf Spee, zespół ten (bez krążownika Cumberland) wytropił i po parogodzinnej walce uszkodził i zmusił do zawinięcia do neutralnego portu Montevideo. Lekko uszkodzony w tej walce Ąjax, skierowany został do naprawy i remontu, w czasie którego otrzymał trójnożne maszty i radar wczesnego ostrzegania. Zdjęto katapultę i wzmocniono artylerię przeciwlotniczą.

Po remoncie w październiku 1940 roku przydzielono go do służby na Morzu Śródziemnym. Z 11 na 12 października Ajax ostrzelał włoski zespół niszczycieli i torpedowców, zatapiając niszczyciel Artigliere oraz torpedowce Arine i Ariel. W listopadzie 1940 roku brytyjski zespół w składzie: Ajax, Orion, Sydney oraz niszczyciele Nubian i Mohawk, atakuje włoski konwój, zatapiając jeden i uszkadzając dwa statki.

W bitwie koło przylądka Matapan w marcu 1941 roku wraz z zespołem wiceadmirała P. Pridham-Wippela w skład, którego wchodziły m. in. krążowniki Perth, Gloucester i Orion, zatopiły trzy ciężkie krążowniki włoskie Fiume, Zara i Pola. W kwietniu 1941 roku brał udział w operacji Demon ewakuując wojska brytyjskie z Grecji. W maju 1941 roku wraz z niszczycielami Havock i Hotspur bombardował Benghazi. W końcu maja 1941 roku w bitwie o Kretę, Ajax został dwukrotnie trafiony przez lotnictwo niemieckie. Jednak już w czerwcu po remoncie wspierał działania armii brytyjskiej w Syrii, gdzie został ponownie uszkodzony przez lotnictwo niemieckie.

W pierwszych dniach lipca 1941 roku wraz z krążownikami Dido i Orion oraz 4 niszczycielami Ajax brał udział w ewakuacji wojsk brytyjskich z Krety. W październiku 1941 roku bombardował baterie w Tobruku wraz z krążownikami Galatea i Hobart. W październiku i grudniu bombardował Bardię. W 1942 roku do października 1943 roku to okres generalnego remontu i modernizacji Ajaxa w stoczni Marynarki Wojennej USA w Brooklynie. Zmieniono mu całkowicie uzbrojenie przeciwlotnicze. Działka 13 mm zastąpiono dwoma czterolufowymi 40 mm działkami pom-pom. Umieszczono je na rufowej nadbudówce w miejsce łodzi ratunkowych. Dwa działka Oerlikon 20 mm umieszczono w miejscu zdjętej uprzednio katapulty. Nieznacznej zmianie uległa przednia para dział 102 mm zamontowana w poprzednim remoncie. Ajax otrzymał nowy system kierowania ogniem przeciwlotniczym, oraz nowe wyposażenie radarowe kierowania ogniem artyleryjskim.

Po powrocie do służby Ajax, w maju 1944 roku bombardował wyspę Rodos, a w lipcu 1944 roku, ogniem swej artylerii wspierał lądujące w Normandii oddziały aliantów. W październiku 1944 roku Ajax brał udział w ostatniej swojej operacji reokupacji Aten. Okręt ten pełnił służbę jeszcze do 1949 roku. Po tym okresie został wycofany i pocięty na złom.

Dane techniczne HMS Ajax:
Stocznia-Wickers-Amstrongs; położenie stępki 01.10.1932 roku; oddanie do służby -12.04.1935 roku; wyporność-7250 tW (1935 rok) 7379 tW (1942); wymiary- 169 m; 17m; 4 m; maszyny - 72000 KM; prędkość - 32,5 w; paliwo -1800 t; zasięg - 12000 mM; uzbrojenie do 1941 roku - 8x152 mm, 4x40 mm, 12x13 mm, 8 wyrzutni torped 533 mm; opancerzenie: burty -102 mm, pokład - 51 mm, wieże artyleryjskie - 25 mm; załoga - 650 osób.