Nakajima Ki-44-IIc”Shoki”

Nakajima Ki-44-IIc ”Shoki”

Pierwszy japoński myśliwiec przechwytujący powstawał niemal równocześnie z projektem samolotu Ki-43 'Hayabusa' (Oscar). W odróżnieniu jednak od Hayabusy gdzie zgodnie z japońską doktryną główny nacisk położony był na zwrotność samolotu, projekt Shoki był jak na japońskie warunki rewolucyjny Po raz pierwszy w założeniach projektowych nowego myśliwca nie pojawiło się słowo 'zwrotność".

Główny nacisk położono natomiast na prędkość maksymalną (600 km/h na wysokości 4000m) oraz prędkość wznoszenia - wysokość 4000 metrów samolot musiał osiągnąć w czasie poniżej 5 minut. Projektowany samolot miał być również, jak na japoński standard, silnie uzbrojony w dwa kmy7,7mm oraz dwa 12,7mm.

Główny inżynier firmy Nakajima. T. Koyama, od samego początku zdawał sobie sprawę, że żaden silnik standardowo przeznaczony dla samolotów myśliwskich nie będzie miał odpowiedniej mocy by spełnić wymagania projektu. Jego wybór padł wiec na 14-to cylindrowy silnik Ha-41 o mocy 1250 KM, standardowy silnik dla samolotów bombowych. Można powiedzieć że decyzja ta miała bardzo głęboki sens, skoro samolot ma zwalczać bombowce, niech wiec ma taki sam silnik.

Prototyp samolotu po raz pierwszy wzniósł się w powietrze w sierpniu 1940 roku. Próby w locie okazały się sukcesem. Własności pilotażowe samolotu oceniono na zadowalające mimo ograniczonej widoczności z kabiny podczas kołowania i startu oraz dużej prędkości lądowania. Problemy pojawiły się jednak gdy przyszło porównać osiągi do wymagań projektu. Samolot osiągnął prędkość zaledwie 550 km/h a czas wznoszenia na 5000m wyniósł 5min i 54sek. Nakajima mająca w tym czasie również kłopoty z Hayabuso postanowiła podejść do tego problemu bardzo poważnie. Przeprojektowano mocowanie silnika, wlot powietrza do sprężarki oraz klapy chłodzące silnika.

Po tych przeróbkach i ze zdemontowanym uzbrojeniem samolot osiągnął prędkość 570km/h. Ponieważ prędkość ta nadal była niewystarczająca by zadowolić założenia projektowe. Nakajima wzięła się do dalszych modyfikacji W efekcie przeprojektowano instalację ściany ogniowej by poprawić chłodzenie silnika co z kolei pozwoliło na zlikwidowanie szczelin chłodzących w przedniej części kadłuba i zmniejszenie oporu aerodynamicznego samolotu. Dzięki tym modyfikacjom samolot osiągnął prędkość maksymalną 626 km/h, przekraczającą wymagania projektu. Na podstawie tych osiągów i obliczeń wagi samolotu, oceniono, że maszyny seryjne będą w stanie osiągnąć prędkość 580 km/h.


Pierwsze 7 samolotów z serii przedprodukcyjnej oraz drugi i trzeci prototyp zostały przekazane do eksperymentalnego dywizjonu i wysłano do Chin by przejść próby w warunkach bojowych. Wszystkie próby zostały zakończone pomyślnie we wrześniu 1942 roku i samolot trafił do produkcji seryjnej jako jedno-miejscowy myśliwiec Armii Typ 2 Model 1. Maszyny z serii przódprodukcyjnej oraz pierwsze egzemplarze seryjne otrzymały oznaczenie Ki-44-Ia. Drugim produkowanym modelom był Ki-44-Ib. Różnił się on uzbrojeniem które zwiększono do 4 karabinów maszynowych 12,7mm oraz chłodnicą oleju przeniesioną z wnętrza osłony silnika pod klapy chłodzące. Jedyna, różnicą pomiędzy Ki-44-Ib a następnym, Ki-44-Ic, było przeniesienie dolnych części pokryw kół z goleni na kadłub.

Pomimo, że Ki-44 był najszybszym japońskim samolotem myśliwskim, nie był on w stanie przechwycić samolotu rozpoznawczego Mitsubishi Ki-46. By poprawić tę sytuację Nakajima postanowiła zainstalować w swoim myśliwcu potężniejszy silnik, również pochodzący od bombowca. Wybór padł na silnik Ha-109 o mocy 1450 KM. Ma szczęście dla producenta jak i samolotu, nowy silnik miał niemal te same gabaryty jak Ha-41 co pozwoliło na jego bezproblemowa instalację. Model Ki-44-Ia miał uzbrojenie identyczne jak Ki-44-Ib.

Następnym modelem samolotu był Ki-44-IIb uzbrojony w 4 karabiny maszynowe 12,7mm (jak wersja Ki-44-Ic) oraz Ki-44-IIc uzbrojony w cztery działa 20mm. Ostatnią wersją, Shoki która trafiła do produkcji był Ki-44-III napędzany 18-to cylindrowym silnikiem Ha-145 o mocy 2000 KM oraz czterołopatowym śmigłem. W celu poprawienia własności pilotażowych podczas startu i lądowania, model ten miał powiększoną powierzchnie skrzydeł i usterzenia pionowego. Produkcja tego samolotu został zatrzymana pod koniec 1944 roku, gdy linie produkcyjne zaczęły opuszczać samoloty Nakajima Ki-84 "Hayate” (Frank).

Dane techniczne:
Silnik - Ha-109, czternasto cylindrowy, chłodzony powietrzem o mocy 1450KM: uzbrojenie - cztery działka Ho-3 20mm; rozpiętość – 9,45m; długość – 8,785m; wysokość – 3,25m; powierzchnia nośna – 15 m kw.. waga - pusty 2106 kg, maksymalna 2993 kg; prędkość maks – 605 km/h na wysokości 5200m; prędkość przelotowa – 400 km/h na wysokości 4000m: czas wznoszenia na 5000 m - 4 minuty 17 sekund; pułap operacyjny -11200 m; zasięg maksymalny 1700 km