Wodnosamolot Lublin R-XIII ter

Wodnosamolot Lublin R-XIII ter

W dniu 5 maja 1933 roku Morski Dywizjon lotniczy zamówił 10 egzemplarzy samolotu R-XIII ter/ hydro na pływakach metalowych Short i 5 kompletów wymiennych podwozi kołowych i jednego metalowego śmigła. Wodnosamoloty te były odpowiednikiem wersji lądowej R-XIIID. Dostarczano je sukcesywnie do połowy 1934 roku. W tym samym czasie 23 maja 1934 roku sporządzono nową urnowe na dostawę 6 wodnosamolotów w wersji R-XIIIG/ hydro. Wersja ta tylko nieznacznie różniła się od wersji R-XIII ter/hydro.

Miała podwozie lądowe wymieniane na pływaki metalowe Short, metalowe śmigło Standard-Steel, drążek sterowy zamiast wolantu oraz obrotnicę SS-32bis dla karabinu maszynowego. Ostatni z wodnosamolotów dostarczono 15 kwietnia 1935 roku. Razem dla polskiego lotnictwa morskiego dostarczono 20 sztuk R-XIII hydro. W Morskim Dywizjonie Lotniczym wodnosamoloty R-XIII ter i R-XIIIG spełniały różne funkcje. Stosowano je do patrolowania otwartego morza, nauki strzelania powietrznego oraz lotów dyspozycyjnych i łącznikowych.

W bazie Morskiego Dywizjonu Lotniczego wodnosamoloty przystosowano do bombardowania z lotu poziomego przez umieszczenie 6 wyrzutników bombowych typu SW pod kadłubem za kabiną pilota. W 1934 roku znajdowało się w użyciu 17 wodnosamolotów R-XIII, a w końcu 1938 roku 15, z tego 10 w Eskadrze Bliskiego Rozpoznania i 5 w Eskadrze Szkolnej. Tuż przed wybuchem wojny Lubliny R-XIII hydro odbywały loty rozpoznawcze nad Bałtykiem.

W dniu 1 września 1939 roku po zbombardowaniu bazy w Pucku nie zniszczone wodnosamoloty R-XIII przeleciały na półwysep helski. Dowództwo Obrony Półwyspu wykorzystało wodnosamoloty R-XIII dwa razy. W pierwszym locie bojowym w nocy z 6 na 7 września 1939 roku na wodnosamolocie R-XIIIG por. J. Rudzki z por. obs. Juszczakiewiczem wykonali rozpoznanie ruchów nieprzyjaciela na torze wodnym do Gdyni. W nocy z 7 na 8 września 1939 roku załoga wodnosamolotu R-XIII (nr 714) ostrzelała w Gdańsku Niemców świętujących z powodu zdobycia Westerplatte.

Następnego dnia 8 września 1939 roku hitlerowcy podczas silnego nalotu na Jastarnie, zniszczyli na wodzie ostatnie nadające się do użytku wodnosamoloty R-XIII. Po zniszczeniu oblano je benzyną i spalono, a wraki zepchnięto do wody Zatoki Puckiej. Wodnosamolot R-XIII ter był dwumiejscowym samolotem łącznikowo-obserwacyjnym, górnopłatem zastrzałowym o konstrukcji mieszanej, podwozie stałe - na pływakach metalowych Short, napęd: silnik gwiazdowy Skoda-Wright Whirlwind J5B o mocy 162 kW (220 KM), uzbrojenie: 1 ruchomy karabin maszynowy Vickers lub Lewis kal. 7,7 mm oraz 75 kg bomb (6 bomb po 12,5 kg), wyposażenie: w tylnej kabinie aparat fotograficzny do zdjęć pionowych lub ukośnych.

Dane techniczne - wymiary: rozpiętość 13,25 m. długość 9,13 m, wysokość 3,08 m; masy: całkowita (w locie) 1425 kg, własna 1031 kg; osiągi: prędkość maks. 175 km/h, prędkość wznoszenia 3,2 m/s, pułap 3800 m, zasięg 450 km.