Okręty podwodne ORP RYŚ i ORP ŻBIK

Okręty podwodne ORP RYŚ i ORP ŻBIK

Jednostki tej samej klasy, tego samego typu podwodne okręty torpedowo-minowe. Zbudowane we Francji „Ryś" przez stocznię „Chantiers de la Loire" a „Żbik" przez Chantiers Noval Francais. Podniesienie bander: „Ryś" 2 sierpnia 1931 roku, „Żbik" 20 luty 1932 roku. Po zakończeniu działań bojowych we wrześniu 1939 roku okręty zostały internowane w pobliżu Sztokholmu, gdzie doczekały końca wojny. Latem 1945 roku przebywająca w Szwecji Polska Misja Morska pod przewodnictwem kmdr. dypl. Jerzego Kłossowskiego przejęła okręty, które do kraju powróciły 26-10-1945 roku.



W składzie tego samego zespołu znajdowały się: okręt podwodny ORP „Sęp", kuter pościgowy ORP „Batory" oraz statek szkolny „Dar Pomorza" (który jeszcze przez dwa tygodnie podnosił banderę wojenną MW). 28 października 1945 roku odbyła się uroczystość powitania okrętów. 30 listopada tego samego roku na mocy rozkazu Naczelnego Dowódcy WP okręty, przybyłe ze Szwecji, zostały wcielone w skład Marynarki Wojennej, a z dniem 15 grudnia 1945 roku okręty podwodne „Ryś", „Żbik" i „Sęp" utworzyły dywizjon okrętów podwodnych.

Z uwagi na nienajlepszy stan techniczny mechanizmów okrętowych wszystkie OP skierowano do remontu stoczniowego. W 1950 roku z uwagi na występujące stosunkowo często awarie mechanizmów „Ryś" ponownie skierowany został do remontu w Stoczni Gdańskiej. W lipcu 1951 roku „R" ponownie był w kampanii i podczas prób zanurzenia zszedł na głębokość 79 m. „Żbik" osiągał w tym czasie głębokość 50 m. Potwierdziło to, że okręty przedstawiają sobą jeszcze dużą wartość bojową, pomimo że na ,,Żbiku" zdarzały się samoczynne odpalania torped.

W dniach 13-30 października 1951 roku „Ryś", dowodzony przez kpt. mar. Władysława Urbańskiego, złożył wizytę przyjaźni w Rydze. „Żbik" w 1953 roku, dowodzony przez por. mar. Leona Sałkowskiego zdobył miano przodującego okrętu MW. Wraz z upływem czasu zadania stawiane „R" i ,,Ż" poczęto minimalizować. 1 września 1953 roku specjalna komisja określiła dopuszczalne głębokości dla OP dla „R" - 20 m, dla „Ż" - również 20 m. 10 stycznia 1955 roku kolejno komisja orzekła, że ,,R" i „Ż" pod względem techniczno-taktycznym nie odpowiadają wymogom, stawianym okrętom tego typu.

8 września 1955 roku na „Rysiu" dokonano uroczystego opuszczenia bandery, a 9 września tego samego roku na „Żbiku". Po 25 latach służby pod biało-czerwoną banderą, okręty poddano kasacji.

Dane taktyczno-techniczne obu okrętów (1945 r.):
Wymiary: 78,5 xx 5.9 x 4,2 m.
Wyporność 980/1250 t.
Uzbrojenie: 1 działo 100 mm, 1 nkm 13,2 mm Hotchiss. 4 wyrzutnie torpedowe dziobowe, 2 wyrzutnie torpedowe obrotowe. 10 torped 550 mm w 6 aparatach i 4 zapasowe, 40 min. Prędkość 14,5/9,5 w.