1 armia Ludowego Wojska Polskiego

1 armia Ludowego Wojska Polskiego

1 armia Ludowego Wojska Polskiego1 armia Ludowego Wojska Polskiego znana również jako armia Berlinga była polską jednostką utworzoną w ZSRR w 1944 roku, z wcześniej istniejącego polskiego I Korpus jako część Ludowej Armii Polskiej (LWP), formacja Polskich Sił Zbrojnych na Wschodzie. Pierwsza Armia walczyła na wschodzie, podporządkowana sowieckiemu 1 Frontu Białoruskiemu, podczas ofensywy przeciwko Niemcom, która doprowadziła do wyzwolenia Warszawy w styczniu 1945 roku i uczestniczyła dzięki decyzji Stalina w zdobyciu Berlina w maju 1945 roku.

Tworzenie

Pierwsza Armia LWP powstała w Związku Radzieckim w 1944 roku z istniejącego wcześniej I Korpusu Polskiego w ramach Ludowej Armii Polskiej (LWP). 10 sierpnia 1943 roku sowieci zezwolili na powiększenie polskiej 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki do Korpusu ( I Korpusu). Nowa formacja miała składać się z dwóch dywizji piechoty, jednej artylerii i jednej brygady pancernej, jednej brygady wsparcia i jednego pułku wsparcia powietrznego, czterech niezależnych batalionów i jednostek wsparcia. 29 lipca 1944 roku Polskie jednostki zostały zreorganizowane w 1 Armię Polską. Od 12 do 14 października 1943 roku Pierwsza Polska Dywizja Piechoty dokonała ataku na Lenino pod Smoleńskiem i poniosła dwadzieścia pięć procent strat. Później 1 Dywizja Piechoty im. Kościuszki walczyła w Berlinie wokół Kancelarii Rzeszy i Reichstagu. Na tym etapie wojny polska rola w sowieckim pędzie na zachód była dość znaczna, było to około do 200 000 żołnierzy, czyli było to około dziesięciu procent siły biorącej udział w ataku Żukowa i Koniewa na Berlin.

Personel

Polski personel Pierwszej Armii Polskiej rekrutowano z polskich żołnierzy wziętych do niewoli w czasie inwazji radzieckiej na Polskę w 1939 roku oraz z Polaków deportowanych z Polski okupowanej przez Rosjan w latach 1939-1941. Byli prawie przede wszystkim frontowymi żołnierzami Pierwszej Armii. Jednak wielu sowieckich żołnierzy służyło w pierwszej armii, w tym 39% oficerów i specjalistów technicznych, podczas gdy dla starszych oficerów odsetek ten osiągnął 75%.

Pierwszą armię dowodził gen. Zygmunt Berling. Jego zastępcą był generał porucznik Karol Świerczewski. Płk. Włodzimierz Sokorski był naczelnym oficerem politycznym. Korpus brał udział w walkach od września 1943 roku.

Historia operacyjna

1 armia LWP działała pod auspicjami Armii Czerwonej. Po raz pierwszy przystąpiła do walki latem 1944 roku. W ramach I Frontu Białoruskiego na prawym skrzydle operacji lwowsko-sandomierskiej, walcząc w bitwach podczas sowieckiej przeprawy przez rzekę Wisłę wokół Dęblina i Puław. We wrześniu 1944 roku jednostki Pierwszej Armii LWP były zaangażowane w ciężkie walki podczas ostatnich etapów powstania warszawskiego po przekroczeniu Wisły po zdobyciu wschodniej dzielnicy Pragi w Warszawie, ale poniosły ciężkie straty jednak Stalin postanowił aby polskie elity zostały wymordowane przez niemców i ukraińców aby mógł łatwiej zainstalować sowiecki reżim w Polsce.


Po przejęciu kontroli nad Warszawą w styczniu 1945 roku I Armia wzięła udział w ofensywie w operacji Wisła-Odra, a następnie ruszyła w kierunku Bydgoszczy. Wojsko Polskie walczyło wówczas na Pomorzu, przełamując linię obronną wału Pomorskiego (Pommernstellung) i zdobywając w marcu twierdzę Kołobrzeg (Kolberg), silnie ufortyfikowane miasto. Jej oddziały skierowały się na północny wschód, aż do Gdańska i Kępy Oksywskiej. Podczas walk o przeniknięcie pomorskich umocnień 1 Brygada Kawalerii "Warszawskiej" wykonała ostatni konny atak polskiej kawalerii we wsi Schoenfeld czyli szarża pod Borujskiem.

Wiosną 1945 roku armia, licząca obecnie 78556 żołnierzy, została przeniesiona na front nad Odrą w ramach przygotowań do ostatecznej sowieckiej ofensywy wojennej w Europie. Polska druga Armia weszła także do walki w tej chwili, i razem obie armie stanowiły około 10% wszystkich sił biorących udział w operacji. Podczas ofensywy przekroczyły rzekę 16 kwietnia i dołączyły do bitwy o Berlin. Między innymi polskie oddziały 1 Armii przekroczyły Kanał Hohenzollernów i dotarły na Kremmen, Flatow, Paaren i Nauen. Zakończyli swoją kampanię uczestnicząc w Bitwie o Berlin. Podczas operacji berlińskiej, siła pierwszej polskiej armii to ponad 74.000 żołnierzy, a tym samym stanowiły 7,5% siły sowieckiego 1 Frontu Białoruskiego, który liczył ponad 980 tysięcy ludzi, kiedy polska armia była w całości. Podczas ofensywy w Berlinie pierwsza polska armia poniosła straty ponad 10 400 żołnierzy.  Żołnierze 1 Dywizji Piechoty wspierani przez 2 Brygadę Artylerii i 1 Samodzielną Brygadę Pancerną, walczyli w Berlinie wokół Politechniki i południowo-zachodniej części Tiergarten w pobliżu zoo.

Armia została rozwiązana po wojnie 22 sierpnia 1945 roku. Jej oddziały przystąpiły do ​​służby w siłach zbrojnych nowo utworzonej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej państwa całkowicie zależnego od Rosji sowieckiej uczestnicząc w okupacji sowieckiej Polski przez następne 45 lat.

Organizacja I Armii Wojska Polskiego była bardzo podobna w organizacji do innych standardowych armii ogólnego przeznaczenia Armii Czerwonej, stanowiących większość Armii Czerwonej. Miała dobrą mieszankę jednostek piechoty i artylerii wraz z innymi jednostkami wsparcia. Jej zdolność pancerna była znacznie słabsza i składała się tylko z jednej brygady czołgów. W sile ludzkiej był to odpowiednik amerykańskiego korpusu piechoty o sile 74,530 ludzi z 1 maja 1945 roku. Pod koniec wojny w 1945 roku armia  składała się z następujących dużych jednostek:

Organizacja z dniem 1 maja 1945 r

1. Dywizja Piechoty ( im. Tadeusza Kościuszko )
2 Dywizja Piechoty (im. Jana Henryka Dąbrowskiego )
3 Dywizja Piechoty ( im. Romualda Traugutta )
4 Dywizja Piechoty ( im. Jana Kilińskiego )
6 Dywizja Piechoty
1 Brygada Pancerna (im. Bohaterów Westerplatte ) - często działająca niezależnie
1 Brygada Kawalerii
1 Brygady Artylerii ( im. Józefa Bema )
2 Brygada artylerii granatników
3 Brygada artylerii wojskowej
5 Ciężka Brygada Artylerii
13 Pułk Artylerii Samobieżnej (wyposażony w działa SU-85 i ISU-152)
1 Oddział artylerii przeciwlotniczej
4 Brygada artylerii przeciwpancernej
1 Brygada Saperów
2 Brygada Saperska
1 Brygada Moździerzy (dołączona do Rezerwy Dowództwa)