Akcja AB

Hans Frank

Nadzwyczajna akcja pacyfikacyjna

Było to niemieckie przedsięwzięcie w celu wyeliminowania zdolności Polski do dokonywania jakiegokolwiek oporu i sprzeciwu wobec ustanowienia niemieckiego "nowego porządku" w Europie Wschodniej. Czas operacji to wrzesień 1939 roku - czerwiec 1940 roku.

Akcja "AB", czyli “Ausserordentliche Befriedungsaktion” (nadzwyczajna akcja pacyfikacyjna) była próbą zlokalizowania, złapania i zabicia polskich intelektualistów oraz faktycznych i potencjalnych przywódców, którzy mogliby w przeciwnym razie zorganizować opór wobec niemieckiej okupacji. Uważa się, że około 30 000 Polaków zostało aresztowanych, około 7 000 przywódców politycznych i religijnych, profesorów i nauczycieli zostało zabitych, a pozostałe 23 000 osób wysłano do obozów koncentracyjnych.



Od końca 1939 roku do początku 1940 roku większość profesorów uniwersyteckich i wykładowców, intelektualistów, pisarzy, polityków, nauczycieli i innych przedstawicieli polskiej inteligencji było aresztowanych przez Gestapo.

Hans Frank na generalnego gubernatora Generalnej Guberni został mianowany 26 października 1939 roku zatwierdził "Akcję AB" 16 maja następnego roku, a w ciągu następnych tygodni policja niemiecka, Gestapo, Sicherheitsdienst i jednostki wojskowe aresztowały około 30 000 Polaków w miastach takich jak Warszawa, Łódź, Lublin i Kraków.  Polacy byli internowani w wielu więzieniach i poddawani przesłuchaniom przez nazistowskich urzędników. Aresztowani Polacy zostali następnie przeniesieni z więzień Warszawy, Krakowa, Radomia, Kielc, Nowego Sącza, Tarnowa, Lublina, Wiśnicza i innych, do obozów koncentracyjnych, w szczególności nowo powstałych w Oświęcimiu, a także Sachsenhausen i Mauthausen.

Jak wspomniano powyżej, około 7 000 członków polskiej inteligencji zginęło w masowych egzekucjach w Palmirach pod Warszawą, Firlejem, Wincentynowie koło Radomia oraz w lesie Bliżyn koło Skarżyska-Kamiennej.