Włoskie oblężenie Malty

Włoskie akcje lotnicze czerwiec-grudzień 1940 rok

W 1940 roku Włoski atak na Maltę miał uzasadnioną szansę na przejęcie kontroli nad wyspą, co dało by włoskiej marynarce i siłą powietrznym supremację w środkowej części Morza Śródziemnego. Region Morza Śródziemnego zostałby podzielony wówczas na dwie części, oddzielając brytyjskie bazy w Gibraltarze i Aleksandrii. Niechęć Włochów do działania bezpośrednio przeciwko Malcie w 1940 roku została wzmocniona przez bitwę pod Taranto , w której duża część floty włoskiej została uszkodzona przez bombowce torpedowe Royal Navy. Włosi przyjęli podejście pośrednie i odcięli wyspę. Dla Włochów (a później Niemców) siły lotnicze były kluczową bronią przeciwko Malcie.



Siły lotnicze były metodą wybraną do ataku na Maltę. Regia Aeronautica rozpoczęła bombardowanie wyspy z baz lotniczych na Sycylii . Pierwszego dnia, 55 włoskich bombowców i 21 myśliwców przeleciało nad Maltą i zrzuciło 142 bomby na trzy lotniska w Luqa, Hal Far i Ta Qali. Później, 10 włoskich Savoia-Marchetti SM.79s i 20 Macchi C.200s przeleciało nad wyspą, bez żadnego oporu. W czasie tych pierwszych nalotów, broniące wyspy myśliwce na Malcie składały się z przestarzałych Gloster Sea Gladiators. Dziesięć Gladiatorów, które były w skrzyniach tranzytowych zostało złożonych i ponieważ nie więcej niż trzy samoloty leciały na raz, nazywane były "Wiarą", "Nadzieją" i "Miłością". Piloci dotąd pilotujący latającymi łodziami i innymi samolotami byli bez doświadczenia w operacjach myśliwskich. Jeden Gladiator został zestrzelony, ale reszta zdołała zestrzelić kilka włoskich samolotów.

Włosi lecieli na wysokości około 6100 metrów (20 000 stóp), a monitor HMS Terror i kanonierki HMS Aphis i Ladybird otworzyły ogień. Po południu kolejne 38 bombowców eskortowanych przez 12 myśliwców zaatakowało stolicę. Celem nalotów było wpłynięcie na morale ludności, a nie na zniszczenie stoczni i instalacji. W sumie w ciągu pierwszego dnia odbyło się osiem nalotów. Bombardowanie nie spowodowało większych szkód, a większość ofiar poniosły osoby cywilne. Nie dokonano żadnego przechwycenia najeźdźców, ponieważ nie było sił RAF gotowych na ich spotkanie.  W tym czasie nie funkcjonowało żadne lotnisko RAF na Malcie jedno z nich Luqa było blisko ukończenia.

Pomimo braku jakichkolwiek operacyjnych lotnisk, przynajmniej jeden samolot RAF Gladiator poleciał przeciwko nadlatującym 55 Savoia Marchetti SM 79 i ich 20 eskortujących myśliwców 11 czerwca. Zaskoczyło to Włochów, ale siły obronne, prawie nieistniejące na ziemi i w powietrzu, nie powstrzymały włoskich sił. W dniu 12 czerwca włoski samolot podczas lotu rozpoznawczego nad Maltą został zestrzelony.

Osobliwy przypadek miał miejsce 19 czerwca. Dwunaście  bombowców torpedowych Fairey Swordfish przyleciało do bazy Fleet Air Arm (FAA) na Hal Far, po ucieczce z południowej Francji po kapitulacji Francji. Polecieli do francuskiej kolonii Tunezji, ale brak poczucia bezpieczeństwa zmusił ich do poszukiwania bardziej przyjaznego otoczenia. Samoloty FAA miały stanowić jądro 825 dywizjonu powietrznego marynarki wojennej, zapewniając Malcie pierwszy ofensywny samolot szturmowy. Przed końcem czerwca zaatakowali Sycylię i zatopili jeden włoski niszczyciel, uszkodzili krążownik i zniszczyli zbiorniki oleju w porcie Augusta.

Do początku lipca Gladiatory zostały wzmocnione przez myśliwce Hawker Hurricanes i obronę zorganizowaną w sierpniu przez 261 Dywizjon RAF. Dwanaście samolotów zostało dostarczonych przez HMS Argus w sierpniu, pierwsza z kilku partii przewożonych na wyspę przez lotniskowiec. Kolejna próba wysłania 12 huraganów na Maltę 17 listopada, prowadzona przez FAA Blackburn Skua, ( operacja White ) zakończyła się katastrofą z powodu utraty ośmiu huraganów, które wystartowały zbyt daleko na zachód od wyspy ze względu na obecność włoskiej floty i zabrakło paliwa, a kilku pilotów zginęło. Kolejne dwa huragany rozbiły się, a jeden z pilotów został uratowany przez łódź latającą Sunderland . Przybycie większej liczby myśliwców było mile widziane. Po ośmiu tygodniach początkowa siła oddziałów Hurricane została uziemiona z powodu braku części zamiennych.

Do końca roku RAF zgłosiło, że 45 samolotów włoskich zostało zestrzelonych. Włosi przyznali, że utracono 23 bombowce i 12 myśliwców, a 187 bombowców i 7 myśliwców poniosło uszkodzenia, głównie spowodowanych przez artylerię przeciwlotniczą.