Samolot bombowy Lancaster B Mk.I

Samolot bombowy Lancaster B Mk.I

Samolot ten został zaprojektowany w angielskiej wytwórni lotniczej A. V. Roe and CO Ltd, określanej w skrócie Avro, przez zespół konstrukcyjny kierowany przez inż. Roya Chadwicka na bazie dwusilnikowego samolotu bombowego Manchester z 1936 roku z powodu niezbyt dopracowanych silników Rolls-Royce Vulture, stosowanych do napędu tego samolotu, inż. Chadwick z zespołem w 1940 roku zmienił nieco konstrukcję płatowca oraz zastosował zamiast dwóch cztery inne silniki rzędowe Rolls-Royce Merlin X o mocy 843 kW (1145 KM) każdy. Zbudowany w ten sposób samolot, nazwany Avro 683 Manchester Mk.III, oblatano 9 stycznia 1941 roku. Po próbach skierowano go do produkcji seryjnej pod oznaczeniem Avro 683 Lancaster B Mk.I.



Pierwszy seryjny bombowiec został oblatany 1 października 1941 roku. Do jego napędu zastosowano 4 silniki Rolls-Royce Merlin XX, ostatnie serie samolotów tej wersji miały silniki Merlin 24. Uzbrojenie obronne składało się z 5-10 karabinów maszynowych kal. 7,69 mm, a bomby mieściły się w dużej komorze bombowej w środkowej części kadłuba.

Pewną liczbę samolotów tej wersji przystosowano do przenoszenia najcięższych bomb Tall-boy o masie 5448 kg i Grand Slam o masie 10 000 kg. Samoloty te oznaczone Lancaster B Mk.I Special, miały powiększoną komorę bombową oraz zmniejszoną liczbę stanowisk strzeleckich. Lancastery produkowano w wielu wersjach i odmianach.

Najwięcej samolotów zbudowano w wersjach Mk.I - 3428 sztuk oraz Mk.III i Mk.VI - 3039 sztuk. Ogółem wyprodukowano 7377 Lancasterów wszystkich wersji, przy czym ostatni egzemplarz seryjny opuścił wytwórnię 2 lutego 1946 roku. Pierwsze Lancastery dostarczono do dywizjonów RAF pod koniec 1941 roku. Pierwszy lot bojowy wykonały 3 marca 1942 roku minując wody wokół wyspy Helgoland, a pierwsze bombardowanie, w nocy z 10 na 11 marca 1942 roku, na zakłady przemysłowe Essen.

Bombowce Lancaster wykorzystywano w zasadzie do bombardowań nocnych. Pierwsze bombardowanie dzienne z ich udziałem przeprowadzono 17 kwietnia 1942 roku na zakłady BMW w Augsburgu. W tym miesiącu zrzucono także z Lancasterów po raz pierwszy bomby typu Block-buster o masie 3632 kg, zdolne do zniszczenia od jednego wybuchu całego bloku mieszkalnego. W nocy z 17 na 18 maja 1943 roku bombowce Lancaster z 617 dywizjonu wykonały atak na tamy i zapory wodne w dolinie Renu, używając do tego celu specjalnie zaprojektowanych bomb w kształcie walca przez inż. B, Wallisa.

Uszkodzenie zapór spowodowało zatopienie znacznej części zagłębia Ruhry. W nocy z 17 na 16 sierpnia 1943 roku Lancastery wzięły udział w bombardowaniu Peenemünde, powodując duże zniszczenia niemieckiego ośrodka doświadczalnego broni rakietowej. 15 września 1944 roku samoloty Lancaster w fiordzie Kaa w Norwegii uszkodziły hitlerowski pancernik Tirpitz o wyporności 42 900 ton. Odholowany do fiordu Tromso został ponownie wykryty i 12 listopada 1944 roku zaatakowany przez 31 Lancasterów z 9 i 617 dywizjonu RAF bombami Tall-boy, w wyniku czego zatonął.

14 marca 1945 roku z Lancastera zrzucono największą bombę Grand Slam na wiadukt kolejowy w Bifeld, dokonując zniszczenia samego wiaduktu i pobliskiego węzła kolejowego. Na Lancasterach latały także załogi polskie z dywizjonu bombowego 300. Pierwszy lot bojowy Polacy przeprowadzili w nocy z 18 na 19 kwietnia 1944 roku bombardując węzeł kolejowy w Rouen. Do końca II wojny światowej Lancastery z dywizjonu 300 dokonały wielu wypraw bombowych na Niemcy hitlerowskie i kraje okupowane, m.in. 6 czerwca 1944 roku na węzły komunikacyjne w północnej Francji, 13/14 lutego 1945 roku na Drezno i następnej nocy na wsparcie wojsk radzieckich pod Chemnitz. Bombardowanie kwatery Hitlera w Berchtesgaden 5 kwietnia 1945 roku było ostatnim lotem bojowym polskich Lancasterów. Od 28 kwietnia do 8 maja 1945 roku brały one jeszcze udział w operacji „Manna” zrzutu żywności na zatopione częściowo obszary Holandii. Ogółem Polacy na Lancasterach wykonali 1697 lotów bojowych i zrzucili 6569 ton bomb.



Samolot Avro Lancaster B Mk.I był siedmiomiejscowym średniopłatem z podwójnym usterzeniem kierunku, o konstrukcji całkowicie metalowej, podwozie klasyczne wciągane w locie; napęd: 4 silniki rzędowe Rolls-Royce Merlin XX lub 22 o mocy 1089 kW (1480 KM), albo Merlin 24 o mocy 1207 kW (1640 KM) każdy; uzbrojenie: 8 karabinów maszynowych Browning kal. 7,69 mm po 2 w wieży przedniej i grzbietowej oraz 4 w wieży tylnej, 6500 kg bomb; niewielką liczbę samolotów wyposażono w bombowy celownik radarowy H2S.

Dane techniczne
wymiary: rozpiętość 31,09 m, długość 21,18 m, wysokość 6 m;
masy: całkowita (w locie) 30 840 kg, własna 16 740 kg; osiągi: prędkość maks. 462 km/h
na wys. 3505 m, czas wznoszenia na wys. 6100 m - 41,6 min., pułap 7468 m, zasięg
2670 km.