Szybowiec transportowy HAMILCAR

Szybowiec transportowy HAMILCAR

Pod koniec 1940 roku przystąpiono w Anglii do opracowania ciężkiego szybowca transportowego o konstrukcji drewnianej, zdolnego do przewozu pojazdów opancerzonych i dział większego kalibru, zapewniających wsparcie pancerne i ogniowe wojskom powietrznodesantowym na polu walki. Warunków tych nie spełniał szybowiec Horsa, który mógł transportować sprzęt wojskowy tylko o średniej masie.



Do opracowania projektu ciężkiego szybowca transportowego przystąpiono na początku 1941 roku w zakładach Raiway Carriage and Waggon Company w Birmingham 20 inżynierów i 100 kreślarzy. Po wykonaniu projektu zbudowano najpierw prototyp doświadczalny w zmniejszonej skali 1 : 2 oznaczony symbolem GAL. 50, o potem po przeprowadzeniu podstawowych badań wytrzymałościowych prototyp w skali naturalnej o symbolu GAL.49.

Oblot prototypu i następnie produkcję seryjną tego szybowca o nazwie Hamilcar zlecono firmie General Aircraft Limited (w skrócie GAL). Prototyp GAL.49 został oblatany 27 marca 1942 roku. Podczas prób w locie holowanym i po wyczepieniu w samodzielnym locie ślizgowym, o także w trakcie lądowania, prototyp zachowywał się normalnie, odznaczał się wystarczającymi właściwościami pilotażowymi i spełniał podstawowe zadania, jakie mu wyznaczono, mógł transportować ładunek o masie ok. 8000 kg, ale już prawie na granicy wytrzymałości. W próbach prototypu szybowca uczestniczyli także piloci polscy.

Po kilku miesiącach owocnych prób szybowiec GAL.49 Hamilcar w tym samym roku skierowano do produkcji seryjnej. Szybowiec miał płat w części środkowej prostokątny, a kształt skrzydeł zewnętrznych był zbliżony do trapezowego. Kadłub o przekroju prostokątnym, w przedniej części zaokrąglony, mieścił wewnątrz ładownię. Nad ładownią znajdowała się wystająca poza obrys kadłuba kabina pilotów, w której fotele usytuowano jeden za drugim. Piloci wchodzili do kabiny po drabince z prawej strony ładowni. Kabinę wyposażono tylko w podstawowe przyrządy pokładowe: prędkościomierz, wysokościomierz, busolę i wskaźnik położenia liny holowniczej.



Widoczność z kabiny była dobra na boki, a obserwację podczas podchodzenia szybowca do lądowania umożliwiało załodze oszklenie dolnej przedniej osłony kadłuba, zamykającej ładownie. Pod skrzydłami, u dołu po obu stronach kadłuba znajdowały się drzwi, przez które wchodzili do ładowni bądź z niej wychodzili transportowani żołnierze, Światło do jej wnętrza wpadało przez kilka okrągłych okienek w bocznych ścianach kadłuba.

Dużą zaletą szybowca Hamilcar była możliwość szybkiego załadowania i wyładowania przewożonego sprzętu wojskowego. W tym celu zaprojektowano przednią część kadłuba zawieszoną na zawiasach i otwieraną na prawą stronę, po otwarciu zapewniała ona dobry dostęp do wnętrza ładowni. Hamilcar był przystosowany do przewozu lekkiego czołgu Tetrarch Mk.IV lub czołgu Locust, albo 2 lekkich transporterów Universal Carrier lub 16-funtowego względnie 25-funtowego działa z ciągnikiem, albo też małego spychacza D-4. Aby przyspieszyć wyładowanie czołgu po wylądowaniu szybowca, na kilka minut przed tym zapuszczano silnik czołgu, a gazy wylotowe odprowadzano na zewnątrz przez rury połączone z rurami wydechowymi.

Natychmiast po zatrzymaniu się szybowca na ziemi, czołg ruszał do przodu, rury rozłączały się włączając urządzenie mechaniczne odblokowujące zamek ryglujący przednią część kadłuba, która otwierała się i umożliwiała wyjazd czołgu na zewnątrz w ciągu zaledwie 15 sekund.

Ogółem zbudowano 412 Hamilcarów. Do holowania tych ciężkich i dużych szybowców transportowych mogły być stosowane tylko czterosilnikowe samoloty bombowe Halilax, Stirling i Lancaster, Ponieważ RAF nie dysponowała nimi w nadmiarze, na początku 1945 roku podjęto proce nad zastosowaniem własnego napędu do tych szybowców. Powstał w ten sposób motoszybowiec GAL.58

Hamilcar Frighter Mk.X. Oprócz 2 silników Bristol Mercury o mocy 710 kW (965 KM) każdy, motoszybowiec miał wzmocnione podwozie i zmodyfikowaną ładownię oraz mógł przewozić ładunek o masie mniejszej o 1360 kg od maksymalnego ładunku szybowca Hamilcaroku Po zbudowaniu 2 prototypów i wypróbowaniu ich w locie w połowie 1945 roku. wyprodukowano następnie 22 motoszybowce tego typu, ale nie zdołano ich nigdzie już wykorzystać. Szybowców Hamilcar użyto natomiast w II wojnie światowej podczas operacji desantowych w 1944 roku w Normandii i pod Arnhem oraz w 1945 roku w operacji przekraczania Renu pod Wesel.

Szybowiec GAL.49 Hamilcar był ciężkim szybowcem transportowym, wolnonośnym górnopłatem o konstrukcji drewnianej, półskorupowej; podwozie klasyczne stałe (mogło być odrzucane w locie po starcie).
Załoga: 2 pilotów, liczba przewożonych żołnierzy 40.
Dane techniczne
wymiary; rozpiętość 33,53 m, długość 20,72 m, wysokość 6,19 m;
masy: całkowita (w locie) 16 105 kg, własna 8845 kg, udźwig maks. ładunku 7940 kg;
osiągi; prędkość maks. holowania 240 km/h, prędkość lądowania 112 km/h.