Samolot bombowy Fairey Battle

Samolot bombowy Fairey Battle

Na początku lat trzydziestych pojawiło się w Anglii, w dowództwie RAF, koncepcja budowy szybkiego lekkiego samolotu bombowego, który dzięki dużej prędkości lotu byłby trudno uchwytny dla samolotów myśliwskich wroga. Do opracowania projektu takiego bombowca w kwietniu 1933 roku przystąpiono w biurze konstrukcyjnym wytwórni lotniczej Fairey. Samolot zaprojektowano w układzie dolnopłata w kształcie przypominającym samolot myśliwski, a więc o aerodynamicznej smukłej sylwetce. Napęd samolotu miał stanowić jeden silnik tłokowy rzędowy, a uzbrojenie obronne sprowadzało się tylko do stałego karabinu maszynowego uruchamianego przez pilota. Ograniczenia te zastosowano w celu otrzymania możliwie najlżejszej konstrukcji bombowca.



Prototyp napędzany silnikiem Rolls-Royce Merlin I o mocy 758 kW (1030 KM) oblatano 10 marca 1936 roku. Samolot okazał się łatwy w pilotażu i odznaczał się wystarczająco dobrą zwrotnością. Podczas prób prototypu usunięto usterki i wprowadzono drobne zmiany w konstrukcji. Po zakończeniu lotów próbnych pod koniec 1936 roku samolot nazwany Battle skierowano do produkcji seryjnej. Dowództwo RAF zamówiło 2419 maszyn. Na początku 1937 roku, odbył się pierwszy lot seryjny Fairey Battle, a od moja tego roku zaczęły sukcesywnie samoloty tego typu napływać do angielskich dywizjonów bombowych. We wrześniu 1939 roku w służbie było ich ponad 1000 sztuk. Produkcję bombowców Battle zakończono we wrześniu 1940 r. Łącznie wykonano 2185 tych samolotów.

Do akcji bojowych samoloty Battle weszły w składzie angielskiego Korpusu Ekspedycyjnego we Francji w okresie wrzesień 1939 roku - czerwiec 1940 roku. Początkowo stosowano je do lotów rozpoznawczych, m.in. umocnień Lnii Zygfryda. 20 września 1939 roku załoga Battle z 88 dywizjonu zestrzeliła pierwszy samolot hitlerowski na froncie zachodnim. Potem niestety w dziennych nalotach bombowych nastąpiły duże straty samolotów Battle. Tak było np. 10 maja 1940 roku podczas brawurowego ataku na most Maastricht w Holandii, kiedy to po zniszczeniu mostu zginęły wszystkie załogi bombowców Battle od ognia obrony przeciwlotniczej, a także w czasie bombardowania mostu pontonowego pod Sedanem, podczas którego stracono 40 samolotów spośród 71 użytych w akcji. Tak duże straty występowały dlatego, że projektowany siedem lat wcześniej Battle, w 1940 roku był już samolotem przestarzałym.

W stosunku do ówczesnych myśliwców niemieckich miał on zbyt małą prędkość lotu oraz zwrotność i słabe uzbrojenie obronne. Samolot bombowy Battle zabierał ponadto zbyt mały ładunek bomb oraz nie miał płyt pancernych chroniących załogę przed ogniem broni pokładowej i naziemnej nieprzyjaciela. Z tego właśnie powodu dzienne loty na samolotach Battle bez osłony własnych myśliwców zostały zakazane. Przed przygotowywaną inwazją wojsk hitlerowskich na Anglię oraz w trakcie bitwy o Anglię samoloty Battle używano do działań wyłącznie w nocy. Były to przeważnie bombardowania z wysokości 2000-3000 metrów barek, okrętów i portów w obrębie kanału La Manche, przeprowadzone jesienią 1940 roku.

Później samoloty Battle stosowano już tylko do treningu i holowania celów latających. Piloci polscy również walczyli na bombowcach Battle w Anglii we wrześniu, październiku i listopadzie 1940 roku w składzie polskich dywizjonów bombowych 300, 301, 304 i 305. Pierwszy lot bojowy na tych samolotach wykonały załogi dywizjonów 300 i 301 wieczorem 14 września 1940 roku na bombardowanie barek inwazyjnych w porcie Boulogne. Po udanym ataku samoloty wróciły bez uszkodzeń i strat. Loty bojowe na Battle’ach załogi dywizjonów 300 i 301 wykonywały do końca października (ogółem odbyto 91 lotów nocnych w czasie 368 godzin i zrzucono ponad 45 ton bomb), a załogi dywizjonów 304 i 305 o miesiąc dłużej. Po tym okresie Polacy latali na samolotach Battle w szkołach lotniczych i innych jednostkach zarówno w roli uczniów, jak też instruktorów i oblatywaczy.

W trakcie szkolenia maszyny Battle w wersji Trainer z dwiema osobnymi kabinami pilotów stosowono w charakterze samolotów przejściowych na samoloty myśliwskie. Wersja do holowania celów latających nosiła nazwę Target Tug.



Samolot Fairey Battle był trzymiejscowym samolotom bombowym o konstrukcji metalowej, półskorupowej, podwozie klasyczne wciągane w locie; napęd: 1 silnik tłokowy rzędowy Rols-Royce Merlin I, II, III lub V o mocy 758 kW (1030 KM); uzbrojenie: 1 stały karabin maszynowy Colt-Browning kal. 7,69 mm w skrzydle obsługiwany przez pilota, 1 ruchomy karabin maszynowy Vickers K kal. 7,69 mm w tylnej kabinie, 4 bomby po 113 kg każda w komorach w środkowej części płata i ewentualnie 2 bomby po 113 kg na wyrzutnikach pod skrzydłami.

Dano techniczne
Wymiary: rozpiętość 16,45 m, długość 12,85 m, wysokość 4,72 m;
masy: całkowita (w locie) 4900 kg, własna 3020 kg;
osiągi: prędkość maks, 414 km/h na wys. 4572 m, prędkość wznoszenia 6,2 m/s, czas wznoszenia na wys. 1500 m - 4,1 min, pułap 7150 metrów, zasięg 1690 km.