Samolot szkolno-treningowy Avro 621 Tutor

Samolot szkolno-treningowy Avro 621 Tutor
W angielskiej wytwórni lotniczej Avro opracowano w 1929 roku projekt dwumiejscowego samolotu szkolno-treningowego w układzie dwupłata, zdolnego do wykonywania lotów akrobacyjnych. Prototyp oblatano jesienią 1929 roku pod oznaczeniem Avro 621 i cywilnymi lakami rejestracyjnymi G-AAKT. Prototyp był napędzany 5-cylindrowym silnikiem gwiazdowym Armstrong-Siddeley Mongoose IIIA o mocy 115 kW (155 KM).



Cały płatowiec miał instrukcje, metalową krytą płótnem. Kabiny ucznia i instruktora odkryte, usytuowane jedna za drugą, były osłonięte z przodu wiatrochronem. Podczas prób w locie prototyp wykazał się doskonałymi właściwościami pilotażowymi, dobrze zachowywał się także w akrobacji. 7 stycznia 1930 roku komisja powołana przez ministerstwo lotnictwa zatwierdziła go do produkcji seryjnej.

RAF zamówiła od razu 11 maszyn, a potem 10 do przetestowania w szkołach lotniczych. Pierwszy samolot seryjny wyprodukowano w połowie 1930 roku. Testy wypadły pomyślnie. Zaproponowano jednak wyposażenie samolotu w silnik o większej mocy. Zgodnie z życzeniami lotnictwa wojskowego zbudowano więc drugi prototyp Avro 621 K-4 napędzany przez 7-cylindrowy silnik gwiazdowy Armstrong-Siddeley Lynx IV.

W trakcie prób prototyp ten zdał egzamin celująco. Po testach porównawczych z innymi samolotami szkolnymi odniósł ostateczne zwycięstwo i pod nazwą Tutor został uznany na najbliższe lata za podstawowy samolot szkolno-treningowy w RAF do nauki pilotażu i figur akrobacji.

Dla potrzeb wojska zamówiono 18 maszyn tego typu. Potem w latach 1932-36 zbudowano jeszcze w różnych seriach 363 Tutory oraz przekazano je do wojskowych szkół lotniczych i niektórych dywizjonów. Samoloty te RAF stosowała również w swoich jednostkach w Egipcie i na Malcie. Ponadto w ciągu dwóch lat 1935 i 1936 do szkolenia pilotów w lotnictwie obrony wybrzeża wyprodukowano 15 samolotów Avro 646 Sea Tutor o konstrukcji metalowej, wyposażonych w pływaki.

W 1934 roku Avro 621 Tutor wystawiono na Salonie Lotniczym w Paryżu, gdzie zyskał opinią jednej z najbardziej udanych maszyn tej klasy. Nic też dziwnego, że pod adresem wytwórni Avro posypały się zamówienia na kupno tych maszyn lub licencji ich produkcji, zgłaszane z wielu państw, i tak samoloty Avro 621 Tutor zostały zakupione przez: Irak - 3 sztuki, Chiny - 6, Grecję - 30, Danię - 3, Kanadę - 7 i Afrykę Południową - 2 sztuki. Poza tym na licencji zbudowano w Afryce Południowej 51 samolotów, a w Danii 3 maszyny tego typu. Ogółem w wytwórni Avro wyprodukowano 417 Tutorów dla RAF, 11 dla angielskich cywilnych szkół lotniczych oraz 53 na sprzedaż za granicę. Łącznie wytworzono w Anglii 481 samolotów Tutor.



Licencję na produkcję Tutorów zakupiła w wytwórni Avro w 1934 r także polska misja wojskowa, na której czele stał mjr pilot Bolesław Stachoń, ówczesny komendant Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu. Zakupiono też jeden egzemplarz samolotu tego typu. Dokumentację licencyjną opracował w Podlaskiej Wytwórni Samolotów (PWS) zespól pod kierunkiem inż. Antoniego Uszackiego w 1935 roku. W samolocie licencyjnym zastosowano płaty o konstrukcji drewnianej zamiast o szkielecie metalowym, zmieniono kształt końcówek skrzydeł z prostokątnych na zaokrąglone, w podwoziu amortyzatory angielskie zastąpiono polskimi PZL, a silnik AS Lynx IV silnikiem polskiej produkcji Skoda Wright J5B Whirlwind o mocy 162 kW (220 KM). Tak zmodernizowany samolot oznaczono PWS-18. W wytwórni tej wyprodukowano 40 samolotów tego typu. Przekazano je do Szkoły Podchorążych dla Małoletnich w Bydgoszczy, a po jej przeniesieniu w Krośnie. Nieliczne egzemplarze eksploatowano w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa w Dęblinie oraz w eskadrach szkolnych pułków lotniczych.

Zakupiony w Anglii Avro 621 Tutor, wykorzystany jako wzorzec w PWS, służył potem w charakterze eksponatu szkolnego w Szkole Podchorążych Lotnictwa - Grupa Techniczna na lotnisku mokotowskim w Warszawie. Podczas II wojny światowej z samolotami Tutor piloci polscy zetknęli się także w Anglii na przełomie lat 1939/40. Odbywali na nich loty szkoleniowe i kontrolne w różnych ośrodkach szkolnych RAF. W 1941 w Centralnej Szkole Lotniczej nr 1 w Upawon na samolotach tych szkoliła się również większa grupa przyszłych pilotów polskich dywizjonów.

Samolot Avro 621 Tutor był dwu miejscowym samolotem szkolno-treningowym w układzie dwupłata o konstrukcji metalowej krytej płótnem; podwozie klasyczne stałe; napęd 1 silnik gwiazdowy 7-cylindrowy Armstrong - Siddeley Lynx IVC o mocy 158/177 kW (215/240 KM).

Dane techniczne
wymiary: rozpiętość 10,36 m, długość 8,07 m, wysokość 2,92 m
masy: całkowita (w locie) 1110 kg, własna 815 kg;
osiągi: prędkość maks. 200 km/h, prędkość przelotowa 180 km/h, pułap 4928 m zasięg 465 km.