Samolot myśliwski Gloster Gladiator

Samolot myśliwski Gloster Gladiator

Na początku lat trzydziestych w angielskiej wytwórni lotniczej Gloster zaprojektowano samolot myśliwski w układne dwupłata, będący rozwojem konstrukcji samolotu Gauntlet, wytwarzanego przez tę wytwórnię. Prototyp nowego samolotu, oznaczony symbolem S.S.37, zbudowano we wrześniu 1934 roku. Oblatał go w tym samym miesiącu pilot P. E. Sayeroku



Prototyp miał starannie wykonaną pod względem aerodynamicznym sylwetkę, odznaczał się zwartą konstrukcją, był napędzany silnikiem gwiazdowym Mercury VIS o mocy 475 kW (645 KM). Podczas lotów próbnych prototyp osiągał ok. 350 km/h, ale, co było najważniejsze, charakteryzował się bardzo dobrą zwrotnością, tak nieodzowną dla samolotów myśliwskich.

Jego uzbrojenie składało się z 4 karabinów maszynowych kal. 7,69 mm. Ministerstwo lotnictwa zaleciło wytwórni zastosowanie do napędu samolotu silnika o większej mocy, w celu zwiększenia osiągów. Zdecydowano się na silnik gwiazdowy Bristol Mercury IX z dwułopatowym śmigłem drewnianym. Prototyp z tym silnikiem odbył udany lot 3 kwietnia 1935 roku, po czym skierowano go pod oznaczeniem Gloster Gladiator Mk.I do produkcji seryjnej.

RAF w lipcu 1935 roku od razu zamówiła 23 samoloty, a we wrześniu tego samego roku 180 maszyn z docelowym terminem produkcji opiewającym na koniec 1937 roku. W drugiej połowie 1937 roku w budowanych samolotach Gladiator zaczęto zamiast śmigieł drewnianych stosować trójłopatowe śmigła metalowe.

W 1938 roku rozpoczęto produkcję Gladiatorów w wersji Mk.II, Samolot tej wersji był napędzany silnikiem gwiazdowym Bristol Mercury VIII A o mocy 545 kW (740 KM). W tym samym roku 38 samolotów tej wersji przebudowano na wersję morską przeznaczoną dla floty, a ściślej przystosowaną do bazowania na lotniskowcach. Samolot tej wersji o nazwie Sea Gladiator wyglądem zewnętrznym niewiele różnił się od swego pierwowzoru Gladiatora Mk.II. Był wyposażony dodatkowo w hak ładowniczy oraz łódkę ratunkową dinghy. Admiralicja otrzymała te samoloty w grudniu 1938 roku, a zamówiła ponadto jeszcze 60 tego typu samolotów.



Produkcję Gladiatorów zakończono w kwietniu 1940 roku Ogółem wyprodukowano 682 samoloty Gladiator, w tym 378 w wersji Mk.I oraz 304 w wersji Mk.II. Pierwsze Gladiatory Mk.I przekazano do 72 dywizjonu myśliwskiego 22 lutego 1937 roku, a potem sukcesywnie do następnych dywizjonów. W 1937 roku wyposażono w Gladiatory osiem dywizjonów myśliwskich RAF, w 1938 roku dalsze osiem, do września 1939 roku następne osiem i po wrześniu 1939 roku jeszcze sześć dywizjonów. W sumie w samoloty Gladiator uzbrojono 30 dywizjonów RAF.

Podczas II wojny światowej wyposażone w Gladiatory dwa dywizjony myśliwskie 607 i 615 wysłano w kwietniu 1940 roku do Francji, dywizjon 263 walczył z samolotami Luftwaffe w Norwegii, a dywizjony 33, 80, 94 i 112 zmagały się z samolotami włoskimi w Afryce Północnej oraz broniły interesów brytyjskich na Bliskim Wschodzie. Z pozostałych dywizjonów stacjonujących na ziemi angielskiej tylko dywizjon 247 wziął udział w „Bitwie o Anglię", broniąc przed bombowcami hitlerowskimi stoczni w Plymouth. Największy rozgłos w wojnie uzyskały jednak 3 myśliwce Sea Gladiator, broniące skutecznie Maltę przed nalotami włoskich bombowców w dniach 16-26 czerwca 1940 roku

Pod koniec 1940 roku Gladiatory Mk.I i M.kII, jako przestarzałe, zostały wycofane do szkolnictwa i służby pomocniczej. Latali na nich również piloci polscy. W 1940 roku kpt. pil. Korol Pniak na Gladiatorze wykonywał loty doświadczalne, a ppłk pil. Jan Biały jako oficer łącznikowy przy dowództwie 25 Grupy Lotniczej dysponował w 1942 roku 3 Gladiatorami.

Samolot Gloster Gladiator Mk.I był jedno miejscowym samolotem myśliwskim w układzie dwupłata o konstrukcji metalowej, podwozie klasyczne stałe; napęd 1 silnik gwiazdowy 9-cylindrowy Bristol Mercury IX o mocy 618 kW (840 KM); uzbrojenie: 4 karabiny maszynowe Colt-Browning kal. 7,69 mm (dwa w kadłubie i dwa w dolnym płacie).

Dane techniczne
wymiary: rozpiętość 9,82 m, długość 8,36 m, wysokość 3,15 m;
masy: całkowita (w locie) 2083 kg, własna 1633 kg;
osiągi: prędkość maks. 407 km/h, prędkość wznoszenia 12,3 m/s, czas wznoszenia na wysokość 4572 m 5 min 40 s, pułap 10 030 m, zasięg 700 km, długotrwałość lotu 1 h 54 min.