Samolot transportowy C-53 Dakota Mk.II

Samolot transportowy C-53 Dakota Mk.II

Początki konstrukcji tego udanego i najbardziej długowiecznego samolotu transportowego świata sięgają początku lat trzydziestych. Właśnie wtedy na zamówienie linii lotniczej Transcontinental & Western Air, obsługującej zachodnie wybrzeże USA, w amerykańskich zakładach lotniczych Douglas przystąpiono do opracowania projektu samolotu transportowego w układzie wolnonośnego dolnopłata, oznaczonego symbolem DC-1. Po
wprowadzeniu poprawek samolot pod oznaczeniem DC-2 wprowadzono do produkcji seryjnej.



Pierwszy lot samolotu DC-2 odbył się w kwietniu 1934 r. Samolot od razu stał się rewelacją. Jego układ stanowił wzór na wiele lat dla innych samolotów pasażerskich świata. Samoloty DC-2 zakupiły przedbiorstwa linii lotniczych w USA, Europie i Japonii. Amerykanie rozpoczęli również produkcję wersji transportowej samolotu o różnych odmianach: C-32, C-33 i C-39, przystosowanej do przewozu sprzętu wojskowego i żołnierzy. W miejscu kabiny pasażerskiej w kadłubie znajdowała się ładownia, a dla transportowania żołnierzy po obu bokach składane ławki.

W 1935 roku wytwórnia lotnicza Douglas wyprodukowała bardziej udoskonalony samolot
pasażerski DC-3, napędzany także 2 silnikami gwiazdowymi, ale o większej mocy. Przewoził
on od 21 do 32 pasażerów, miał bardziej urozmaicone wyposażenie. Pierwszy samolot
tego typu oblatano 19 grudnia 1935 roku. Oprócz wersji pasażerskiej produkowano podczas
II wojny światowej jego wersje wojskowe.

W 1940 roku rozpoczęto wytwarzanie wersji C-47 Skytrain przystosowanej do przewozu
dużych i ciężkich ładunków. Samoloty tej wersji miały wielkie podwójne drzwi wyładunkowe na lewej burcie, wzmocnioną metalową podłogę i opuszczane schody. Wewnątrz ładowni zastosowano dla transportowania żołnierzy składane fotele pod ścianami. W szybach okien ładowni znajdowały się otwory, przez które można było strzelać z broni piechoty przewożonej na pokładzie.

C-47 miał kilka odmian. Odmiana C-47A była wyposażona m.in. w instalację elektryczną o napięciu 24 V (zamiast 12 V), a odmiana C-47B była napędzana przez 2 silniki wysokościowe R-1830-90 i przystosowana do lotów nad Himalajami z Indii do Chin w ramach tzw. operacji Garb. Ogółem wyprodukowano w USA 10 928 samolotów DC-3 oraz około 15 000 samolotów C-47 wszystkich odmian. W niewielkich ilościach budowano jeszcze odmiany transportowe: C-49, C-50, C-57, C-53, C-68, C-84 i C-117.

Z tych odmian najliczniej był wytwarzany i używany samolot C-53 Skytrooper przeznaczony do przewozu wojsk spadochronowych i do holowania szybowców transportowych. Na burcie samolotu znajdowały się drzwi, jak w samolocie DC-3, a wewnątrz kabiny stałe siedzenia dla 28 skoczków z pełnym wyposażeniem. Samolot w części rufowej miał zaczep do holowania szybowców. Niektóre z tych samolotów przystosowano do przewozu ważnych osobistości wojskowych. Łącznie wyprodukowano ponad 400 maszyn tej wersji.

Oprócz tego samoloty tego rodzaju stosowane w marynarce wojennej USA nosiły oznaczenie R4D, W ZSRR natomiast budowano samoloty C-47 o nieco zmienionej konstrukcji, na licencji amerykańskiej, pod oznaczeniem Li-2. Do Anglii w okresie II wojny światowej dostarczono z USA ponad 1900 samolotów C-47 i C-53. W RAF nosiły one nazwy: Dakota Mk.I (C-47), Dakota Mk.II (C-53), Dakota Mk.III (C-47A) \ Dakota Mk.IV (C-47B). Na samolotach tych w różnych dywizjonach angielskich latali także Polacy w składzie pełnych lub mieszanych załóg. I tak np. piloci polscy z dywizjonu RAF Special Duty Squadron wykonywali na Dakotach Mk.I loty z lądowaniem do okupowanej Polski w ramach operacji Most w 1944 roku. Samolotem Dakota Mk.II z załogą polską, z 216 dywizjonu transportowego RAF, odbywał loty inspekcyjne po Afryce i Włoszech w 1944 roku Naczelny Wódz PSZ na Zachodzie gen. Kazimierz Sosnkowski.

Samolot specjalnie przystosowano, do tego celu. W 271 dywizjonie RAF latały na Dakotach trzy polskie pilotki: por. Anna Leska, ppor. Jadwiga Piłsudska, por. Barbara Wojtulanis. 18 września 1944 roku na samolotach Dakota Mk.I przetransportowano pod Arnhem skoczków 1 Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej.

Douglas C-53 Dakota Mk.II był samolotem transportowym do przewozu 28 skoczków albo ważnych osobistości wojskowych oraz do holowania szybowców transportowych, dolnopłatem o konstrukcji metalowej, podwozie klasyczne wciągane w locie; napęd: 2 silniki gwiazdowe 14-cylindrowe R-1830-92 Double Wasp o mocy 885 kW (1200 KM) każdy.

Dane techniczne
wymiary: rozpiętość 28,96 m, długość 19,64 m, wysokość 5,20 m;
masy: całkowita (w locie) 13 290 kg, własna 8236 kg; osiągi: prędkość maks. 341 km/h,
prędkość wznoszenia 5,5 m/s, pułap 7315 m, zasięg 2574 km.

Tagi: Historia II wojny światowej, amerykańskie samoloty 2 wojny światowej,