Czołg gąsienicowo – kołowy BT-7

Czołg gąsienicowo – kołowy BT-7

Niemal jednocześnie z czołgami T-26 dotarły do radzieckich jednostek czołgi typu BT (Bystrochodnyj Tank). Osobliwością ich konstrukcji było to, że w terenie przemieszczały się one na gąsienicach, natomiast po drogach o utwardzonej nawierzchni na odpowiednio powiększonych kołach nośnych, z których zdejmowano gąsienice. Koła te były pokryte gumą. W wariancie kołowym napęd od silnika był przenoszony za pośrednictwem łańcucha Galla z kół napędzających na ostatnią parę kół nośnych. Pierwsza para tych kół była ruchoma jak w samochodzie.

Przejście z jednego wariantu trakcji na drugi trwało około 90 minut. Wynalazcą takiego pojazdu, którego prototyp został opracowany jeszcze w 1919 roku, był Walter Creesti. W latach 1928 i 1931 zbudował on ulepszone wersje swojego wozu, który nazwał „czołgiem 1940 roku". W 1930 roku jeden z prototypów tego czołgu, lecz bez wieży i uzbrojenia, został zakupiony przez ZSRR. Radzieccy konstruktorzy dokonali w nim wielu istotnych zmian i już jesienią 1931 roku wypuścili kompletny egzemplarz próbny, któremu nadali oznaczenie BT-2. Był on uzbrojony w działko o kalibrze 37 mm i w jeden karabin maszynowy. Ważył około 10,3 tony. Dzięki silnikowi lotniczemu M-5 o mocy 400 KM rozwijał on prędkość 52 km na godz. podczas jazdy na gąsienicach i 72 km na godz., poruszając się na kołach.

W 1933 roku ukazała się modyfikacja tego czołgu, oznaczona jako BT-5. Miał on już działko kal. 45 mm, dwa sprzężone karabiny maszynowe, bardziej opływową wieżę, wzmocniony korpus i unowocześniony zespół jezdny. Czołgi dowódców otrzymały radiostacje krótkofalowe. W wyniku dalszych udoskonaleń, w 1935 roku do jednostek Armii Czerwonej dotarły czołgi BT-7, które były produkowane w kliku wersjach do 1940 roku. Na ostatniej wersji BT-7M, silniki lotnicze M-17 zostały zastąpione silnikami wysokoprężnymi W-2 o porównywalnej mocy. W 1938 roku na czołgach BT ulepszono mechanizm kierowania działkiem oraz zainstalowano urządzenia stabilizujące.



Część czołgów z tej serii została uzbrojona w haubice kal. 76,2 mm (wariant BT-7A), w których prędkość początkowa pocisku wynosiła 383 m na sek. Na niektórych czołgach BT były zainstalowane, oprócz uzbrojenia głównego, również miotacze ognia. Niektóre wozy bojowe tego typu przebudowano na czołgi mostowe. Powodzeniem zakończyły się również próby przystosowania czołgów BT do pokonywania przeszkód wodnych, bądź to przy pomocy metalowych pływaków, bądź też przez wyposażenie ich w rury wentylacyjne, umożliwiające poruszanie się po dnie w zanurzeniu do 5 metrów. Czołgi typu BT, podobnie jak T-26, uczestniczyły w walkach w Hiszpanii, nad jeziorem Chasan i rzeką Chałchin-goł, w wojnie fińskiej oraz w pierwszym okresie wojny niemiecko-radzieckiej.

Załoga 3 ludzi. Długość 5,66 m, szerokość 2,29 m, wysokość 2,42 m, masa bojowa od 13,8 do 14,6 ton. Uzbrojenie: 1 działo 45 mm z zapasem 132 pociski (188 pocisków w wersji bez radiostacji) i 2 kaemy kal. 7,62 z zapasem 2394 naboje na każdy.
Prędkość: na gąsienicach - 53/62 km na godz., na kołach 73/82 km na godz. Zasięg odpowiednio 350 i 500 km.