Czołg T-34

Czołg T-34

W wyniku postępu, jaki dokonał się w radzieckim przemyśle zbrojeniowym podczas pierwszej i w czasie trwania drugiej pięciolatki - ZSRR zaczął wysuwać się na pierwsze miejsce w świecie pod względem rozwoju techniki czołgowej i organizacji wojsk pancernych. W połowie lat 30-tych w produkcji seryjnej i w eksploatacji znajdowało się kilka typów czołgów lekkich. Średnich i ciężkich. W biurach konstrukcyjnych trwały intensywne prace nad nowymi wozami bojowymi, w tym nad czołgami gąsienicowo - kołowymi A-20 i T-29, których prototypy zostały poddane próbom w latach 1938-39. Każdy z tych czołgów miał wiele cech pozytywnych: A-20 wyróżniał się nowoczesnym kształtem kadłuba spawanego z pochylonych stożkowych płyt stalowych oraz był wyposażony w wysokoprężny silnik, natomiast T-29 cechował się dobrymi właściwościami trakcyjnymi.

W oparciu o te walory główny konstruktor charkowskich zakładów budowy czołgów „Komintern" M. I, Koszkin wraz ze swym zastępcą A. A. Morozowem postanowili zbudować trzeci wariant czołgu, wyłącznie gąsienicowego, o oznaczeniu T-32. Jego zaletą, poza dobrymi własnościami techniczno-taktycznymi, była prostota konstrukcji, umożliwiająca jego produkcję również w zakładach budowy maszyn.

W wyniku zaleceń państwowej komisji odbioru dokonano pogrubienia pancerza tego wozu i wzmocnienia jego uzbrojenia, przede wszystkim artyleryjskiego. Tak zmodyfikowany T-32 otrzymał oznaczenie jako średni czołg T-34. W końcu stycznia 1940 roku hale produkcyjne „Kominternu" opuściła seria informacyjna nowych czołgów. W lutym i marcu, w warunkach mroźnej i śnieżnej zimy, a potem deszczowego i błotnistego przedwiośnia, dwa czołgi tej serii poddano ciężkiej próbie eksploatacyjnej na trasie z Charkowa do Moskwy i z powrotem. W próbach tych uczestniczył już ciężko chory inż. Koszkin, który w wieku 42 lat zmarł we wrześniu 1940 roku.

Do końca 1940 roku przemysł wyprodukował 115 czołgów T-34, a w pierwszej połowie 1941 roku 1110 sztuk. W dniu 22 czerwca 1941 roku wojska przygranicznych okręgów łącznie posiadały 967 czołgów T-34. W drugiej połowie roku zakłady przemysłowe, mimo uciążliwej przeprowadzki na Ural, wyprodukowały jeszcze
1853 sztuki tych doskonałych wozów bojowych. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej T-34 okazał się niespodzianką dla Niemców, bowiem bardzo skutecznie zwalczał ich wozy pancerne. Pocisk jego armaty kal. 76,2 mm, o masie 6,3 kg miał początkową prędkość 662 m na sekundę i z odległości 500 m przebijał pancerz o grubości 69 mm, a z odległości 1000 m o grubości 61 mm.

Łącznie w czasie II wojny Światowej radziecki przemysł wyprodukował 55 tysięcy czołgów T-34 w kilku modyfikacjach.


Gąsienicowo (kołowy) czołg A-20. Załoga - 4 ludzi. Masa maks. - 16 ton. Uzbrojenie: jedna armata 45 mm i dwa kaemy 7,62 mm. Prędkość po szosie: na gąsienicach 65 km na godzi. i na kolach 65 km na godz. Zasięg 400-900 km.

Czołg T-34 produkcji 1941 roku. Załoga - 4 ludzi. Długość - 5, 92 m, szerokość 3,00 m, wysokość 2,40 m, prześwit 40 cm. Napęd: silnik wysokoprężny W-2-34 o mocy 500 KM. Uzbrojenie: armata 76,2 mm, 3 karabiny maszynowe DT kal. 7,62 mm, 25 granatów, świece dymne, peemy. Grubość pancerza korpusu i wieży do 45 mm. Osiągi: prędkość maks. 50-55 km na godz., zasięg - 300-400 km, pokonywane przeszkody wzniesienia o nachyleniu 35°, rowy o szerokości 2,5 m, przeprawy o głębokości 1,12 m, ściany poziome o wysokości, 90 cm.