Samolot bombowy Halifax Mk. II Seria IA

Samolot bombowy Halifax Mk. II Seria IA

W 1936 roku dowództwo RAF opracowało założenia samolotu bombowego nowej generacji. Budowy bombowca podjęła się znana angielska firma lotnicza Handley Page. Wstępny projekt samolotu wykonał pod koniec 1936 roku zespół konstruktorów pod kierunkiem inż. G. R. Volkerta. Miał to być metalowy średniopłat napędzany 2 silnikami rzędowymi Rolls-Royce Vulture. Wyprodukowano dwa egzemplarze próbne samolotu oznaczone symbolem HP.56. Z powodu kłopotów z uzyskaniem tych silników konstruktorzy zostali zmuszeni do zmiany projektu samolotu.



Zamiast silników zastosowano do napędu nieco zmienionego konstrukcyjnie bombowca oznaczonego HP.57 4 silniki rzędowe Rolls-Royce Merlin X o mocy 942 kW (1280 KM). Pierwszy lot prototypu nastąpił 25 października 1939 roku. Oblot pierwszego seryjnego samolotu HP.57 Mk.I odbył się 11 października 1940 roku a od listopada samoloty te zaczęto dostarczać sukesywnie najpierw do angielskiego 35 dywizjonu bombowego. Udział w akcji bojowej wzięły one po raz pierwszy w nocy z 11 na 12 marca 1941 r. bombardując doki i okręty niemieckie w porcie Le Havre.

We wrześniu 1941 roku bombowiec HP.57 otrzymał nazwę jednego z hrabstw: Halifax. W wersji Mk.I samolot miał zamontowane karabiny maszynowe w wieży obrotowej w przodzie kadłuba (dwa), w oknach bocznych (po jednym) i w wieży tylnej (cztery) oraz mógł zabierać bomby w komorze bombowej o łącznej masie 3630 kg. Załogę samolotu stanowiło 7 osób: I i II pilot, nawigator pełniący też rolę bombardiera, mechanik pokładowy zarazem dispatcher, radiotelegrafista i dwóch strzelców pokładowych.

W lipcu 1941 roku przystąpiono do produkcji zmodernizowanej wersji bombowca oznaczonej HP.57 Mk.II. Zlikwidowano w niej boczne stanowiska karabinów maszynowych, zabudowano natomiast wieżę strzelecką na grzbiecie kadłuba. Do napędu użyto 4 silników rzędowych o większej mocy Rolls-Royce Merlin XX lub XXII. Począwszy od wersji Mk.II seria IA Halifax otrzymał dłuższy przód kadłuba z bogato oszkloną kabiną nawigatora, w której pozostawiono tylko 1 karabin maszynowy, oraz nową niską wieżę strzelecką na grzbiecie kadłuba z 4 sprzężonymi karabinami maszynowymi.

Wersję Mk.II przystosowano również do zabierania zamiast bomb zasobników ze sprzętem wojskowym dla członków ruchu oporu w krajach okupowanych oraz do przewozu w kadłubie skoczków spadochronowych w liczbie do 6 osób. Ogółem wyprodukowano 6176 Halifaxów wszystkich wersji, w tym 2050 sztuk wersji Mk.I i Mk.II. Ostatnie loty bojowe Halifaxy odbyły 25 kwietnia 1945 roku.

Na samolotach Halifax w wersjach Mk.II seria IA, Mk.V i Mk.VIII latały także załogi polskie ze sprzętem i zaopatrzeniem wojskowym oraz skoczkami spadochronowymi do krajów okupowanych, a przede wszystkim do Polski, nad którą zrzucono do końca wojny 254 skoczków - Cichociemnych. Od listopada 1941 roku Polacy odbywali loty z Anglii do kraju trasą północną przez Danię i Bałtyk w składzie angielskiego 138 Dywizjonu Specjalnego Przeznaczenia, potem od drugiej polowy 1943 roku w składzie 301 Polskiej Eskadry Specjalnego Przeznaczenia, przemianowanej w listopadzie 1943 roku na 1586 Polską Eskadrę Specjalnego Przeznaczenia działającą od grudnia 1943 roku w Sidi Amor k. Tunisu w Afryce, a w 1944 roku z Brindisi we Włochach.



Z obu tych baz Polacy latali na Halifaxach do Polski krótszą trasą południową przez Jugosławię, Węgry i Karpaty. Pierwszy w ogóle lot do kraju wykonała załoga polska na Halifaxie w nocy z 7 na 8 listopada 1941 roku ze zrzutem skoczków i sprzętu na placówkę Ugór k. Rawy Mazowieckiej, a ostatni lot nad Polskę odbyło kilka Halifaxów z załogami polskimi 28 grudnia 1944 roku w ramach polskiego Pomorskiego 301 Dywizjonu Obrońców Warszawy. Największe nasilenie lotów załóg polskich na Halifaxach do kraju wystąpiło w 1944 roku, a szczególnie podczas Powstania Warszawskiego. W lotach tych załogi polskie ponosiły jednak znaczne straty.

Samolot Handley Page Halifax Mk.II seria IA był siedmiomiejscowym bombowcem, przystosowanym także do zrzutu skoczków spadochronowych i zasobników, średniopłatem
o konstrukcji metalowej, z podwójnym usterzeniem kierunku, podwozie klasyczne wciągane w locie; napęd: 4 silniki rzędowe Rolls-Royce Merlin XX o mocy 1023 kW (1390 KM) każdy; uzbrojenie: 1 ruchomy karabin maszynowy Browning kal. 7,69 mm w przodzie kadłuba oraz po 4 sprzężone karabiny maszynowe Vickers G.O. kal. 7,69 mm w grzbietowej i tylnej wieży strzeleckiej, 4000 kg bomb w komorze bombowej.

Dane techniczne
wymiary: rozpiętość 30,12 m, długość 21,82 m, wysokość 6,32 m;
masy: całkowita (w locie) 27 200 kg, własna 17 000 kg; osiągi: prędkość maks. 426 km/h,
prędkość wznoszenia 4 m/s, pułap 7000 m, zasięg 3400 km.

samoloty brytyjskie,