Samolot obserwacyjny RWD -14b „Czapla”

Samolot obserwacyjny RWD -14b „Czapla”

Samolot RWD-14 został zaprojektowany przez inzynierów. S. Rogalskiego i J. Drzewieckiego na przełomie lat 1934/35 w Doświadczalnych Warsztatach Lotniczych (DWL) na zamówienie polskiego lotnictwa wojskowego jako następca samolotu łącznikowo-obserwacyjnego Lublin R-XIII.W 1935 roku zbudowano pierwszy prototyp RWD-14, wyposażony w silnik Pratt-Whitney Wasp o mocy 294 kW (400 KM). Został on oblatany pod koniec tego roku. Był jednak za ciężki i miał za niskie osiągi.

Na początku 1937 roku był gotów drugi prototyp RWD-14/II, który 20 kwietnia 1937 roku rozbił się, ponieważ pilot nie mógł go wyprowadzić z lotu nurkowego i opuścił samolot skacząc ze spadochronem. Taki sam wypadek miał na jesieni 1937 roku, trzeci, prototyp RWD-14/III. Prototypy te nosiły również oznaczenia RWD-14a. Przyczyną wypadków było zahaczanie się dźwigni mechanizmu sterowania o kratownice kadłuba. Dopiero na początku 1938 roku czwarty prototyp oznaczony RWD-14b spełnił wszystkie wymagania i pomyślnie ukończył próby. Podobnie, jak to było z samolotem RWD-8 dokumentację samolotu RWD-14b przekazano z DWL do innej wytwórni, tym razem do Lubelskiej Wytwórni Samolotów (LWS).

Przygotowaniem produkcji samolotu RWD-14b w LWS kierował inż. R. Bartel, a przeprowadzeniem zmian konstrukcyjnych inż. R. Aleksandrowicz. Polskie lotnictwo wojskowe zamówiło 65 samolotów tego typu i nadało im nazwę Czapla. Samoloty seryjne różniły się od prototypu czwartego wiatrochronem drugiej kabiny, który można było wysuwać dla lepszego odsłonięcia obserwatora. Produkcję Czapli w liczbie 65 sztuk zakończono 28 lutego 1939 roku.

Cena 1 egzemplarza samolotu wynosiła 85 000 zł. Wiosną i latem 1939 roku w samoloty te wyposażono eskadry obserwacyjne: 13 eskadrę w 1 Pułku Lotniczym (P.L.) w Warszawie, 23 eskadrę w 2 P.L. w Krakowie. 33 eskadrę w 3 P.L. w Poznaniu, 53 eskadrę w 5 P.L. w Lidzie, 63 eskadrę w 6 P.L. we Lwowie. Każda z tych eskadr otrzymała po 7 Czapli, co dało liczbę 35 samolotów. Pozostałe 30 Czapli znajdowało się w rezerwie. W końcu sierpnia 1939 roku eskadry te z pułków przeniesiono do lotnictwa poszczególnych armii: 13 eskadrę do Samodzielnej Grupy Operacyjnej (SGO) „Narew", 23 eskadrę do Armii „Łódź", 33 eskadrę do Armii „Poznań", 53 eskadrę do Armii „Modlin", 63 eskadrę do Armii „Kraków".

W ramach tych armii eskadry te walczyły podczas wojny we wrześniu 1939 roku. Dwie Czaple w czasie wojny otrzymała w ramach uzupełnień 63 eskadra, a jedną Czaplę Armia „Karpaty". Z powodu przedłużonego okresu rozwoju, gdy samolot wchodził do użytku w 1939 roku w terminie spóźnionym o dwa lata, był już nieco przestarzały i dlatego w tym samym roku rozpoczęto produkcję nowocześniejszych samolotów LWS-3 Mewa o podobnym przeznaczeniu. W działaniach wojennych we wrześniu 1939 roku większość Czapli uległo zniszczeniu. Około 10 Czapli zdołano ewakuować do Rumunii, a jedną na Węgry.


Samolot RWD-14b Czapla był dwumiejscowym samolotem obserwacyjnym, górnopłatem zastrzałowym o konstrukcji mieszanej, podwozie stałe klasyczne, napęd: silnik gwiazdowy 9-cylindrowy PZL G-1620B Mars II o mocy 340 kW (470 KM), uzbrojenie: 1 stały karabin maszynowy pilota PWU wz. 33 kal. 7,9 mm strzelający między cylindrami silnika przez płaszczyznę obracającego się śmigła, 1 ruchomy karabin maszynowy obserwatora Vickers F kal. 7,7 mm, wyposażenie: aparat fotograficzny w kabinie obserwatora.

Dane techniczne
wymiary: rozpiętość 11,9 m, długość 9 m, wysokość 3 m,
masy: całkowita (w locie) 1700 kg, własna 1225 kg,
osiągi: prędkość maks. 247 km/h, prędkość wznoszenia 6,1 m/s, pułap 5100 m, zasięg 675 km.