Amerykański lotniskowiec USS Enterprise

Amerykański lotniskowiec USS Enterprise

Amerykański lotniskowiec USS "Enterprise" powszechnie uważany jest za najsławniejszy okręt tej klasy we flocie US NAVY z lat II wojny światowej. Trudno temu zaprzeczyć, jeżeli zważy się fakt, iż okręt ten brał udział we wszystkich niemal bitwach i operacjach floty amerykańskiej na Pacyfiku w latach 1941-1945 i pomijając niewielkie uszkodzenia i nieliczne trafienia z każdej bitwy wychodził jako zwycięzca. Marynarze amerykańscy darzyli wielką sympatią ten okręt jak również piloci samolotów zaokrętowanych na jego pokładzie.



Budowę "Enterprise" rozpoczęto w 1934 roku, kadłub wodowano 30 października 1936 roku a ukończono okręt 12 maja 1938 roku. Służbę rozpoczął pod koniec 1938 roku wchodząc w skład Floty Pacyfiku. Był drugim w kolejności okrętem nowego typy "Yorktown" (trzecim i ostatnim okrętem był "Hornet"). Do wybuchu wojny uważane były za najnowocześniejsze lotniskowce we flocie amerykańskiej. Szereg nowatorskich rozwiązań i technologii w konstrukcji okrętu zastosowanych po raz pierwszy na jednostkach typu "Yorktown" wykorzystano później przy budowie kolejnej długiej serii lotniskowców typu "Essex" i w typach lotniskowców amerykańskich budowanych już wiele lat po wojnie.

Lotniskowce typu „Yorktown” zostały zbudowane w oparciu o zdobyte doświadczenia przy budowie wcześniejszych lotniskowców” „Lexington” CV-2 i „Saratoga” CV-3, które były budowane w oparciu o kadłuby krążowników liniowych i „Ranger” CV-4, który był zbudowany i zaprojektowany od podstaw jako lotniskowiec. Zgodnie z amerykańską doktryną okręty były słabiej uzbrojone i opancerzone tak aby można przenosić jak najwięcej samolotów. Być może ich główną słabością była podatność na atak torpedowy. Zarówno Yorktown (Midway) i Hornet ( w Santa Cruz) zostały poważnie uszkodzone przez japońskie torpedy.

"Enterprise" w dniu nalotu Japończyków na Pearl Harbor odbywał rejs w kierunku wyspy Wake wypełniając ważną dla Amerykanów misję dostarczenia samolotów mających wzmocnić garnizon na wyspie. Dzięki temu uniknął losu większości okrętów bazujących w Pearl Harbor.

Pierwszą operacją bojową była dla "Enterprise" wyprawa w składzie „Task Force 8" w rejon Wysp Marschala zajętych przez Japończyków. Następnie okręt eskortował zespól złożony z siostrzanego lotniskowca "Hornet" i krążowników pod dowództwem, admirała Halseya niemal do brzegów Wysp Japońskich, gdzie z pokładu "Horneta" wystartowało szesnaście bombowców B-25 "Mitchell" do pierwszego w tej wojnie nalotu na Tokio i inne miasta Japonii. Operacja zakończyła się sukcesom a efekt psychologiczny był właściwy o co właśnie Amerykanom chodziło.

Pośrednim skutkiem tego rajdu były wzmożone działania Japończyków na Pacyfiku. Bitwa na Morzu Koralowym nie przyniosła rozstrzygających rezultatów dla żadnej ze stron, dlatego też Japończycy doszli do wniosku, iż potrzebna jest jedna walna bitwa, w której mogliby zaskoczyć Amerykanów i rozbić ostatecznie ich nieco nadwątlone siły morskie w tym rejonie. Celem stała się wyspa Midway, Japończycy przeznaczyli do tej operacji całą niemal swoją potężną flotę, z której jako siły główne wydzielono zespól złożony z czterech lotniskowców, dwóch pancerników i wielu mniejszych okrętów eskorty.

Amerykanie mogli przeciwstawić tej potędze tylko dwa w pełni sprawne bojowo lotniskowce "Hornet" i "Enterprise" oraz prowizorycznie tylko naprawiony po ciężkich uszkodzeniach doznanych w bitwie na Morzu Koralowym lotniskowiec "Yorktown", Bitwa o Midway zakończyła się całkowitą klęską Japończyków. Samoloty z amerykańskich lotniskowców, zatopiły wszystkie cztery lotniskowce japońskie (samoloty "Enterprise" zatopiły "Akagi" i "Kagę") i ponadto jeden ciężki krążownik. Zwycięstwo to zostało wprawdzie okupione utratą dzielnego "Yorktowna".

"Enterprise" wraz z "Hornetem" bierze aktywny udział w walkach o Wyspy Salomona, na których skupiła się cala uwaga Japończyków. Skutecznie odpiera ataki samolotów japońskich. Jego samoloty także wykonują wiele lotów i atakują przeciwnika uzyskując zatopienie lekkiego lotniskowca "Ryujo". W bitwie pod Santa Cruz zostaje zatopiony "Hornet" i już do końca wojny "Enterprise" służy jako jedyny okręt swojego typy we flocie amerykańskiej.

Rok 1943 spędza "Enterprise" na naprawach i remontach, w czasie których poprawiono opancerzenie najważniejszych miejsc na okręcie, zaspawano wszystkie niemal iluminatory burtowe, jak również systematycznie zwiększano stan uzbrojenia pokładowego przeciw lotniczego o kolejne działka kal. 20 mm. Wymieniono także mało skuteczną w walce z japońskimi samolotami działka poczwórne 28 mm na 40 mm Boforsa. Zmieniło się także wyposażenie lotnicze. Na miejsce starych i wysłużonych "Waldcatów", "Dauntlessów" i "Devastatorów" zaokrętowano nowiuteńkie "Corsairy", "Hellcaty", "Avengery" i "Helldivery". Zainstalowano także radar do kierowania ogniem broni przeciwlotniczej dzięki czemu Enterprise był zdolny do odparcia ataków samolotów we wszystkich warunkach pogodowych w dzień lub nocy.

W roku 1944 "Enterprise" jako flagowy okręt admirała Mistchera bierze udział w operacjach przeciwko zajętym przez Japończyków wyspom Truk, Marcus i Wake, następnie kolejnym wyspom Archipelagu Wysp Karolińskich. W czerwcu 1944 roku "Enterprise" jako flagowiec Task Force 58 wspiera swoimi samolotami operację przeciwko Wyspom Mariańskim. Kolejną bitwą z udziałem "Enterprise" jest II Bitwa na Morzu Filipińskim. Tam właśnie ostatecznie rozstrzygnęły się losy wojny na Pacyfiku. Samoloty z lotniskowca współdziałając z samolotami z nowych lotniskowców typu "Essex" zatopiły wiele japońskich okrętów. Zajmowanie Iwo-Jimy oraz Okinawy w roku 1945 również zapisało się chlubną kartą w historii lotniskowca " Enterprise", który do końca wojny był flagowym okrętem dowódcy Task Force 58.

W czasie trwania II wojny światowej lotniskowiec "Enterprise" przepłynął 275 000 mil morskich, jego samoloty zatopiły 71 różnych okrętów japońskich, 192 uszkodziły i zestrzeliły lub zniszczyły 911 samolotów japońskich. W roku 1958 okręt ostatecznie przeznaczono na złom. Złomowanie trwało do końca 1960 roku, jednakże w tym samym czasie kończono właśnie budowę nowego, największego i najnowocześniejszego lotniskowca na świecie o napędzie atomowym, który miał przejąć nazwę swego sławnego poprzednika. Okręt ten oznaczono sygnaturą CVA-65

Dane taktyczno-techniczne

Zbudowany w Newport News Shipbuilding and Dry Co. Rozpoczęcie budowy 16-07-1934, wodowanie 03-10-1936 budowę ukończono w dniu 12-05-1938 roku.
Wyporność: 19 800 ton standard, 25 500 ton pełna.
Wymiary: długość linii wodnej 231 m, długość całkowita 246,7 m, szerokość kadłuba 25,3 m, szerokość pokładu lotniczego 33,2 m,
Zanurzenie 6,6 m - 8,5 m
Napęd; Turbiny Parowe Curtis - Parsons o mocy 120 000 KM z przekładnią redukcyjną, 9 kotłów parowych Babcock And Wilcox Ekspress, 4 śruby
Prędkość: 32,5 węzłów
Paliwo: 7366 ton oleju opalowego.
Pancerz: Pokład pancerny 76 mm, w linii wodnej 100 mm.
Załoga: 160 oficerów i 1729 marynarzy (306 + 2613 w czasie wojny).
Uzbrojenie: (Stan na rok 1942) 8 dział 127 mm, 16 działek 28 mm plot., 30 działek 20 mm plot. 2 katapulty, 85 samolotów (w czasie bitwy o Midway 79 samolotów; 27 typu "Wildcat", 38 typu "Dauntless" i 14 typu "Devastator").