Samolot myśliwski Beaufighter TF Mk.X

Samolot myśliwski Beaufighter TF Mk.X

Pod koniec 1942 roku dowództwo RAF zamówiło w wytwórni lotniczej Bristol nową wersję znanego samolotu myśliwskiego Beaufighter, przystosowaną przede wszystkim do skutecznego zwalczania żeglugi wroga, a szczególnie okrętów podwodnych. Samolot taki musiał charakteryzować się oprócz dużej prędkości lotu dobrą aparaturą nawigacyjną i wykrywającą, silnym i różnorodnym uzbrojeniem, a także dobrymi właściwościami lotnymi i pilotażowymi na małej wysokości.



W stosunku do wersji podstawowej zmieniono w nowej wersji, oznaczonej Mk.X, nieco konstrukcją płatowca. Wzmocniono skrzydła, dla poprawy stateczności kierunkowej zastosowano w kadłubie płetwą grzbietową. Pod skrzydłami i kadłubem zamontowano nowe urządzenia do podwieszania, zależnie od potrzeby, torped, bomb lub niekierowanych pocisków rakietowych. Do napadu wersji Mk.X służyły 2 silniki w układzie podwójnej gwiazdy z doładowaniem; Bristol Hercules XVII z wyłączonym drugim biegiem sprężarki, działająca niezawodnie na małych wysokościach lub Bristol Hercules XVIII za sprężarką dwustopniową, przystosowane do pracy również na większych wysokościach.

Ponadto Beaufighter Mk.X otrzymał nową pokładową aparaturę radarową AI Mk,VIII działającą w zakresie fal centymetrowych. Paraboidalną antenę aparatury ukryto pod dielektryczną osłoną w kształcie naparstka w nosie kadłuba. Pokładowa aparatura radarowa nie tylko była przydatna w nawigacji i służyła do przechwytywania samolotów wroga w powietrzu, ale również do wykrywania nieprzyjacielskich okrętów podwodnych. Oprócz tego Beaufightery Mk.X miały zamontowany radiowy identyfikator tożsamości (urządzenie IFF), umożliwiający naziemnej radarowej obsłudze obrony przeciwlotniczej odróżnianie samolotu własnego od obcego.

Beaufighter Mk.X w zależności od zabieranego uzbrojenia występował w odmianach: TF Mk.X, Mk.XC oraz Mk.X Torbeau i Mk.X Rockbeau, Odmiana TF Mk.X miała uzbrojenie standardowe działka, karabiny maszynowe i bomby, odmiana Mk.XC była wyposażona oprócz tego w karabin maszynowy Vickers K kal. 7,69 mm w zmodyfikowanej tylnej kabinie, w odmianie Mk,X Torbeau oprócz standardowego uzbrojenia podwieszano na zaczepach pod kadłubem torpedę kal. 457 mm o masie 965 kg i wreszcie w odmianie Mk.X Rockbeau uzbrojenie składało się z 4 działek kal. 20 mm 8 niekierowanych pocisków rakietowych.

Odmiana Mk.X Torbeau różniła się jeszcze od pozostałych odmian posiadaniem trzeciego członka załogi, który usytuowany w kabinie za pilotem pomagał mu w odpaleniu torpedy. Ogółem we wszystkich wytwórniach wyprodukowano Beaufighter w wersji Mk.X 2205 egzemplarzy, a we wszystkich wersjach 5850 samolotów.

Pierwsze wyprodukowane Beaufightery Mk,X dostarczono w październiku 1943 roku do angielskiego 27 nocnego dywizjonu myśliwskiego stacjonującego na lotnisku Agartala na Sumatrze. Potem przekazywano je sukcesywnie do innych angielskich dywizjonów. Skutecznie zwalczały okręty podwodne wroga do końca wojny, np. samoloty Beaufighter TF Mk.X z dywizjonów 236 i 254 zatopiły w ciągu 2 dni w marcu 1945 roku 5 niemieckich U-bootów, Beaufightery tej wersji znajdowały się m.in. na wyposażeniu lotnictwa wojskowego Turcji, Dominikany, Palestyny, Portugalii, a od 1948 roku takie Izraela.

Po wojnie pozostawały w służbie do 1950 roku, a w niewielkiej liczbie, do holowania celów powietrznych, przetrwały aż do maja 1960 roku. Całą swoją sławę Beaufightery zdobyły podczas wojny.

W wersji Mk.X były wówczas najszybszymi samolotami świata w swojej klasie na poziomie morza. Dzięki nowoczesnej pokładowej aparaturze radarowej mogły operować na bardzo małej wysokości, podchodząc do ataku torpedowego na „poziomie grzbietów fal", świetnie wykorzystując czynnik zaskoczenia w walce z wrogiem. Japończycy nadali im przydomek „szepczącej śmierci", gdyż tam gdzie się znienacka pojawiły, siały śmierć i zniszczenie.



Piloci polscy latali na Beaufighterach TF Mk,X w różnych ośrodkach szkolnych i jednostkach angielskich jako piloci liniowi, nawigatorzy, instruktorzy i oblatywacze, a szczególnie w tzw. oddziałach Ferry, w których dostarczali maszyny lotem do baz w Indii, Birmie, Cejlonie oraz Afryce. Samolot Bristol Beaufighter TF Mk.X byłvdwumiejscowym (w odmianie torpedowej trzy miejscowym) ciężkim samolotem myśliwskim nocnym, średniopłatem o konstrukcji metalowej półskorupowej, podwozie klasyczne wciągane w locie; napęd: 2 silniki w układzie podwójnej gwiazdy Bristol Hercules XVII lub XVIII o mocy 1303 kW (1770 KM); uzbrojenie: 4 działka Hispano-Suiza kal. 20 mm, 6 karabinów maszynowych Colt-Browning kal, 7,69 mm i 800 kg bomb; wyposażenie: m.in. pokładowa aparatura radarowa AI Mk.VIII

Dane techniczne
Wymiary: rozpiętość 17,65 m, długość 12,7 m, wysokość 4,83 m;
masy: całkowita (w locie) 10 962 kg, własna 6786 kg; osiągi: prędkość maks. 488 km/h,
prędkość wznoszenia 8,75 m/s, pułap praktyczny 6234 m, zasięg 2350 km, zasięg maks.
2820 km.

samoloty brytyjskie,